Pojęcie “dom pasywny” jeszcze do niedawna dość rzadko pojawiało się w słowniku współczesnych inwestorów. Przywędrowało do naszego kraju wraz z modą na rozwiązania ekologiczne i energooszczędne oraz rozwojem technik budowlanych, po czym dość szybko znalazło podatny grunt. Nie bez powodu.

Domy pasywne już od wielu lat budowane są w Europie Zachodniej, zwłaszcza w Austrii i Niemczech. To właśnie tam po raz pierwszy wzięto pod lupę problem opracowania projektu domu, który będzie zużywał bardzo mało energii. Podstawą było założenie, że tego typu dom ma nie wykorzystywać do ogrzewania paliw nieodnawialnych, czyli gazu, oleju, czy węgla. Miało wystarczyć ciepło ziemi i słońca, a także ciepło wytwarzane przez samych mieszkańców domów podczas jego codziennego użytkowania. Pomysł, który początkowo wydawał się karkołomny w realizacji, dzisiaj jest już standardem dostępnym w Polsce i coraz chętniej wybieranym. Projekty domów pasywnych coraz częściej pojawiają się w portfolio pracowni projektowych, stając się dostępne dla każdego.

Aby dom mógł spełniać standardy domu pasywnego, musi współgrać ze sobą szereg elementów, które na taką pasywność się składają. Działanie domu pasywnego opiera się na wzajemnych relacjach strat i zysków ciepła, co oznacza, że proces taki powinien zostać zoptymalizowany. Oznacza to, że straty ciepła zredukowane zostają do minimum, z jednoczesną maksymalizacją pozyskiwania ciepła z pasywnych źródeł, takich jak ciepło ludzi i urządzeń gospodarstwa domowego, przeszklenie południowych ścian, aby ogrzewać wnętrze energią słońca, odzysk ciepła z wentylacji, itp. Istotną kwestią jest izolacja domu, a co za tym idzie szczelność budynku – dom pasywny musi być odporny na przenikanie do środka zimnego powietrza z zewnątrz oraz zawilgocenia izolacji. Domy pasywne mają kompaktową formę, która pozwala na skuteczne kumulowanie ciepła w bryle budynku. Elementem, który jest niezwykle istotny, są bardzo dobre i szczelne okna – potrójna szyba włożona w specjalną ramę i szczelnie zamontowana w murze wcale nie jest przesadą.

Decydując się na projekt domu pasywnego, warto pamiętać też o działce, na której ma on stanąć. Idealna działka dla domu pasywnego to taka, która nie jest zarośnięta drzewami i która nie posiada w sąsiedztwie innych wysokich budynków – dzięki temu promienie słoneczne będą z łatwością docierać do budynku. Kluczowa jest tutaj południowa elewacja, oświetlona przez większą część dnia. Dobrze, jeżeli działka jest osłonięta od strony północnej naturalnymi wzniesieniami – chronią one budynek przed “wywiewaniem” ciepła. Nie wszystkie działki nadają się na budowę domu pasywnego. Precyzyjne rozplanowanie domu względem kierunków świata może utrudniać mała parcela lub działka o nietypowym kształcie.

Wizja płacenia jak najniższych rachunków za ogrzewanie domu jest kusząca, trzeba jednak pamiętać, że osiągnięcie niemieckiego standardu w Polsce jest dużo trudniejsze z uwagi na surowszy klimat i chłodniejsze zimy – choć to również stopniowo zaczyna się zmieniać.