Pierwszym krokiem po podjęciu decyzji o własnym domu jest wybór projektu architektonicznego. Sama budowa powinna zaś zacząć się od dobrego kosztorysu. Przeczytaj, co to znaczy dobry kosztorys i jak ocenić, który jest dobry, a który nie.
Rola kosztorysu w procesie budowy domu
Zdarza się, że atrakcyjny wizualnie kosztorys, przygotowany w tabelach Excela, bywa błędny i nieodpowiadający rzeczywistości. Za to kosztorys sporządzony odręcznie przez właściciela firmy wykonawczej na kartce w kratkę – może stanowić rozsądne źródło informacji. Jak ocenić, czy kosztorys spełnia swoją rolę? Przede wszystkim ustalić, jaka jest jego funkcja.
Podstawowym zadaniem kosztorysu budowlanego jest uporządkowanie i określenie przewidywanych kosztów budowy osadzonych w czasie: w terminach wykonania poszczególnych prac, przy zastosowaniu uzgodnionych materiałów i technologii budowy. Pozwala to inwestorowi na lepsze planowanie logistyki budowy, zapewnienie siły roboczej i materiałów na czas oraz zabezpieczenie finansowania inwestycji. Pomaga także szybciej i pewniej zareagować w razie komplikacji.
Rodzaje kosztorysów budowlanych
W zależności od funkcji, stopnia zaawansowania i potrzeb wykonawców lub inwestorów sporządzane są różne typy kosztorysów, w tym: kosztorys ofertowy, inwestorski, zamienny, powykonawczy i ślepy.
Kosztorys ofertowy
Kosztorys sporządzany przez potencjalnego wykonawcę dla inwestora – przed podpisaniem umowy dotyczącej wykonania danej inwestycji. Przedstawia się w nim kalkulację cen, przewidywane koszty i oczekiwania. Umożliwia przeanalizowanie różnych ofert i opcji wykonania inwestycji. Inwestor weryfikuje kosztorysy, by wybrać najbardziej odpowiadającą mu ofertę.
Kosztorys inwestorski
Kosztorys przygotowywany przez inwestora lub firmę/osobę, której zlecił jego wykonanie. Służy określeniu kosztów planowanej inwestycji. Zawiera informacje dotyczące określonych etapów budowy oraz wykonania poszczególnych elementów budynku. Sporządzany jest na etapie projektowania, zawiera więc przewidywania związane z kosztami. Przygotowanie takiego spisu kosztów pozwala na dokładne przeanalizowanie różnych możliwości budowy.
Kosztorys inwestorski może być wykonany metodą uproszczoną, szczegółową lub mieszaną. Jest szczególnie przydatny między innymi podczasstarania się o dofinansowania czy kredyt.
Kosztorys zamienny
To dokument wykonywany na bazie kosztorysu ofertowego. Uwzględnia roboty dodatkowe czy korekty związane z modyfikacjami dokumentacji projektowej. Uznaje się go za narzędzie dynamiczne, mogące ulegać zmianom w razie pojawiania się nowych informacji.
Ten rodzaj kosztorysu pomaga określić alternatywne technologie czy materiały, wskazując ich koszty. Przydaje się więc do analiz potencjalnych zmian, by podjąć korzystną i przemyślaną decyzję w razie modyfikacji.
Kosztorys powykonawczy
Realizowany po zakończeniu procesu budowy. Jest spisem realnych wydatków i podsumowaniem poniesionych kosztów. Wyliczone koszty potwierdza się konkretnymi dokumentami. Przygotowuje się go między innymi, kiedy trudno na wcześniejszym etapie określić zakres prac budowlanych (np. prace remontowe, wykończeniowe), pojawia się potrzeba dodatkowych prac odbiegających od wcześniejszych ustaleń czy przedmiary okazują się niedokładne.
Kosztorys ślepy
To zestawienie prac, jakie należy wykonać. Zawiera niezbędne materiały, sprzęt oraz określa ich ilość. Nie są w nim uwzględnione koszty. Ponieważ pozwala doprecyzować potrzebne działania, może okazać się przydatny dla osób podejmujących się budowy samodzielnie.
Dlaczego warto stworzyć kosztorys budowlany?
Budowa domu bez kosztorysu jest możliwa. Zwykle jest jednak trudniejsza i bardziej nieprzewidywalna. Jakie są główne zalety kosztorysu budowlanego?
Przede wszystkim pozwala odpowiednio zorganizować pracę. Dzięki spisaniu szczegółów budowy wiesz, co należy zrobić, kiedy i jak, jakie materiały i narzędzia są potrzebne. Masz więc plan, ułatwiający cały proces i odpowiednią reakcję w razie dokonywania modyfikacji lub gdy pojawiają się komplikacje.
Kosztorys pomaga oszacować całkowity koszt oraz ceny poszczególnych elementów i etapów, dzięki czemu masz większą kontrolę nad sytuacją. W razie komplikacji prościej też znaleźć alternatywy.
Taki dokument może być podłożem do rozmowy z bankiem w przypadku konieczności pozyskania dofinansowania czy kredytu lub z wykonawcami, co może znacznie ułatwić proces budowy.
Jak przygotować kosztorys budowlany?
Samodzielne przygotowanie dobrze skonstruowanego kosztorysu budowlanego nie jest proste – zajmuje wiele czasu i wymaga wiedzy. Jeśli chcesz mieć pewność poprawności takiego dokumentu, warto rozważyć skorzystanie z usług profesjonalnych firm. Kosztorysy mają określoną formę i schemat, dlatego też wyspecjalizowana firma łatwiej stworzy odpowiednio przygotowany dokument. Spełni on konkretne wymagania, dzięki czemu posłuży na przykład do rozmów z bankiem.
Jeśli zaś chcesz sporządzić kosztorys we własnym zakresie, możesz skupić się na stosunkowo łatwiejszym kosztorysie ślepym. Pomoże Ci to określić niezbędne prace, ich kolejność, potrzebny sprzęt i materiały. Niezależnie od tego, na którą opcję się zdecydujesz, dobrze uporządkowany kosztorys, będzie dużym wsparciem w niełatwym procesie budowy.
