Czy w ogrodzie można postawić, co się chce? Niestety nie, a odpowiedź często sprowadza się do tego, co jest budowlą, obiektem budowlanym, a co małą architekturą ogrodową. Sprawdzamy, na co trzeba mieć pozwolenie w ogrodzie, a czego w ogóle nie wolno budować.
Czy trzeba mieć pozwolenie na budowę studni?
Studnia w ogrodzie przydaje się czy to jako alternatywne źródło wody, czy to do podlewania. Czy można wykopać w ogrodzie studnię bez żadnych komplikacji? Jeśli ma mniej, niż 30 m głębokości, to nie trzeba jej zgłaszać ani występować o pozwolenie na budowę, a w zdecydowanej większości przypadków tak właśnie jest.
Jeśli teren jest trudny lub z innych powodów studnia miałaby być znacznie głębsza, lub gdy pobór wody ze studni ma przekraczać 5 metrów sześciennych na dobę, to trzeba zgłosić jej budowę do spółki Wody Polskie. Poza tym obowiązują ograniczenia odległości studni od granicy działki (5 m) czy szamba (15 m).
Zobacz też: Budynek gospodarczy – czy można wybudować go bez pozwolenia?
Uwaga! Coraz częstsze są w ogrodach atrapy studni, które nie posiadają wewnątrz odwiertu. Oczywiście tych nie trzeba nigdzie zgłaszać.
Czy trzeba mieć pozwolenie na budowę stawu?
Na to pytanie odpowiedzieliśmy wyczerpująco w osobnym tekście. W skrócie: budowę stawu na swojej działce wystarczy zgłosić, jeśli ma mieć do 50 m2 i 1 m głębokości. W przypadku stawu od 1000 m2 powierzchni i 3 m głębokości, trzeba mieć pozwolenie na budowę i zgodę Wód Polskich. Budowa większych stawów wymaga pozwolenia wodnoprawnego, które kosztuje co najmniej kilkanaście tysięcy złotych.
Czy trzeba mieć pozwolenie na postawienie garażu?
W przypadku garaży powyżej 35 m2 niestety trzeba wystąpić o pozwolenie na budowę i załączyć komplet dokumentów, takich jak miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego czy profesjonalny projekt. A czy można w swoim ogrodzie postawić mniejszy garaż bez żadnych zezwoleń? Tak, ale trzeba taki zamiar zgłosić. Nie trzeba natomiast zgłaszać garaży tymczasowych, a co to konkretnie oznacza? Np. blaszanych czy foliowych, które nie stoją na żadnym fundamencie.
Więcej: Garaż 35, 70 i więcej metrów. Jak postawić taki garaż bez pozwolenia?
Czy trzeba mieć pozwolenie na postawienie wiaty?
Nareszcie dobra wiadomość: na swojej działce można postawić wiatę o pow. do 50 m2 i nie trzeba tego nigdzie zgłaszać. Zasady?
Na każde 1000 m2 działki mogą przypadać 2 takie zabudowania.
Na tej działce musi stać też budynek mieszkalny.
Aby wszystko odbyło się zgodnie z prawem, musi to być wiata w sensie ścisłym, a więc zadaszenie bez jednolitych ścian, a nie np. wiata połączona z magazynkiem czy garażem (np. taka, jak ta).
Czy w ogrodzie można mieć wygódkę (WC)?
Tzw. sławojka znajdowała się kiedyś na niemal każdym polskim podwórku, a i dziś przydaje się podczas biwakowania przy ognisku czy na placu budowy. Ponieważ klasyczna wygódka ma bardzo małą powierzchnię i jest elementem przenośnym, więc można ją stawiać bez żadnych zgłoszeń czy pozwoleń (a gdyby kiedyś przyszło ją rozebrać, wystarczy ją przenieść w inne miejsce).
Jedyne ograniczenie dotyczy lokalizacji, bo sławojka powinna być traktowana tak samo, jak szambo, a więc być umiejscowiona z dala od krawędzi działki, ogródka warzywnego i zabezpieczone tak, by nie padał do niej deszcz.
Czy trzeba mieć pozwolenie na panele fotowoltaiczne?
Jeśli panele fotowoltaiczne w ogrodzie nie będą wyższe, niż 3 m i nie produkują więcej energii, niż 50 kW, to nie trzeba występować o pozwolenie na budowę. Jednak już powyżej tej granicy takie pozwolenie będzie potrzebne. Trzeba poprosić o zgodę również wtedy, gdy inwestor produkuje prąd nie na swój użytek. Dodatkowo jeśli panele mają moc ponad 6,5 kW, to trzeba zgłosić zamiar ich budowy do straży pożarnej.
Ważne! Jeśli dom mieści się na obszarze Natura 2000, to warto poprosić w gminie o decyzję środowiskową, bo być może są ograniczenia dla takich budowli na tym terenie.
Więcej: Coraz więcej projektów domów z fotowoltaiką. Czy to się opłaca?
Czy trzeba mieć pozwolenie na szopę?
Kolejna dobra wiadomość: w ogrodzie można postawić szopę o powierzchni do 35 m2 i nie trzeba mieć na to żadnych pozwoleń. Dziś coraz częściej takie budowle to gotowe domki z marketu niewymagające fundamentów, więc obowiązek ich rejestracji na takich zasadach, jak dom, wydaje się niepotrzebny.
Czy trzeba mieć pozwolenie na huśtawkę?
Na szczęście pomimo kolejnych wchodzących w życie zakazów i nakazów, na razie nie trzeba mieć pozwolenia na budowę huśtawki. Zarówno taką zrobioną samodzielnie, jak i kupioną w sklepie, można postawić bez żadnych zgłoszeń czy zezwoleń.
Czy w ogrodzie można mieć plac zabaw?
Analogicznie jest z innymi elementami małej architektury ogrodowej, jak drabinki czy zjeżdżalnia. Jeśli jednak inwestor chce postawić kosze na śmieci, wybudować latarnie i dodać odpowiednie podłoże, a więc w skrócie: ma zamiar wybudować plac zabaw, to powinien sporządzić projekt i wystąpić o pozwolenie na budowę. W przypadku mniejszych placyków zabaw (domek do zabawy, huśtawka) wystarczy zgłoszenie. Naturalnie nie trzeba też zgłaszać mini-placyków zabaw, które można złożyć i przenieść w każdej chwili.
Czy można mieć piaskownicę w ogrodzie?
Skoro huśtawka, to i piaskownica? Na szczęście tak! Pomimo, że piaskownica może mieć murowane krawędzie, to jest powszechnie uznawana za małą architekturę ogrodową i nie wymaga zezwoleń.
Czy trzeba mieć pozwolenie na fontannę?
Kolejne pytanie: czy w swoim ogrodzie można zbudować fontannę? Jeśli byłaby to standardowa, gotowa fontanna lub małe oczko wodne z wodotryskiem, to nie ma tu przeciwwskazań. Warto tylko pamiętać, że fontannę trzeba właściwie podłączyć, aby stanowiła obieg zamknięty wody. Jeśli natomiast inwestorowi chodzi po głowie bardziej coś w rodzaju fontanny Di Trevi i będą się z tym wiązały roboty budowlane, to lepiej przedstawić projekt w urzędzie miasta i poprosić o pozwolenie na budowę. Szczególnie, że jeśli fontannie towarzyszyłby akwen o powierzchni powyżej 50 m2 i głębokości ponad 1 m, to inwestor miałby taki obowiązek. Wówczas musi też zgłosić swój zamiar to Wód Polskich i po wydaniu pozytywnej decyzji może mieć fontannę w ogrodzie.
Czy trzeba mieć pozwolenie na rzeźbę?
Bardzo podobna sytuacja, jak w przypadku fontann, dotyczy rzeźb. Oczywiście, można wyrzeźbić samemu lub kupić pojedynczy posąg, rzeźbę czy statuę, ale jeśli ma to być coś większego, a dodatkowo towarzyszyć ma rzeźbie fontanna czy iluminacja, to lepiej poprosić o zgodę na budowę tego obiektu.
Czy szlaban jest budowlą?
Prawo jest nieprecyzyjne, jeśli chodzi o szlabany (które zresztą mają różny sposób montażu, gabaryty i wygląd). Czy szlaban jest budowlą? Ogrodzeniem? Elementem infrastruktury technicznej? Większość interpretacji przyznaje, że szlaban nie wymaga pozwolenia, o ile znajduje się na terenie prywatnym. Jeśli natomiast chciałbyś postawić szlaban na drodze publicznej, to musiałbyś najpierw uzyskać pozytywną decyzję urzędów.
Czy trzeba mieć pozwolenie na taras?
Ciekawie wygląda odpowiedź na pytanie, czy trzeba mieć pozwolenie na budowę tarasu. Dzięki nowelizacji prawa z 2020 r., o ile rzeczywiście chodzi o taras, którego powierzchnia będzie mniejsza niż 35 m2, to nie jest potrzebne żadne pozwolenie niezależnie od technologii: drewnianej, murowanej czy stalowej. Na większe tarasy trzeba mieć pozwolenie.
Kontrowersje wzbudza często rozstrzygnięcie, czy trzeba mieć pozwolenie na zabudowę tarasu. Najczęściej przyjmuje się, że nie, bo taka zabudowa to zwykle ażurowe ścianki i zadaszenie. Jednak inwestorom zdarza się naginać ten przepis i wstawiać na tarasie okna, a stąd już krótka droga do zabudowanych ścian i nagle okazuje się, że dom został rozbudowany o dodatkowy pokój… a rozbudowę domu trzeba już zgłosić.
Najprostszym rozwiązaniem jest zamówienie podczas budowy domu projektu z zadaszonym tarasem, by później nie trzeba było łamać sobie głowy nad przepisami.
Czy trzeba mieć pozwolenie na ganek?
Analogicznie wygląda sytuacja w odniesieniu do ganków, które w części domów są zupełnie na zewnątrz, w innych stanowią rodzaj korytarza wejściowego, a jeszcze gdzie indziej zaczynają pełnić funkcję domowego składziku czy sieni. Zgodnie z prawem najlepiej byłoby zgłosić zabudowę ganku 21 dni przed wykonaniem takich prac.
Czy trzeba mieć pozwolenie na szklarnię?
A czy trzeba mieć pozwolenie na szklarnię? Przy budowlach do 35 m2 - nie, ale trzeba ją zgłosić 21 dni przed rozpoczęciem budowy. Chodzi tutaj o szklane czy poliwęglanowe szklarnie, które już zostaną na wybranym miejscu. Ci, którzy marzą o takiej lub większej szklarni, a nie chcą później czekać na pozwolenie, mogą od razu wybrać projekt domu z oranżerią i wybudować ją równolegle ze wznoszeniem domu.
Jeśli mowa o samodzielnie skleconym czy gotowym tunelu foliowym, to nie trzeba go zgłaszać. Takie “budowle” zazwyczaj są tymczasowe i po kilku latach albo trzeba je wymienić na nowe, albo przestawić na inne miejsce. Pozwolenie na takie szklarnie nie jest potrzebne.
Czy silos to budowla?
W nawale nowych przepisów budowlanych większości osób umknęło, że od połowy zeszłego roku można bez pozwolenia wznosić silosy do produkcji rolnej o pojemności do 250 m3 i wysokości nie większej niż 15 m. Taki silos wciąż jednak trzeba będzie zgłosić. Oczywiście dotyczy to rolników, bo na działce budowlanej nie można prowadzić takiej działalności ani budować bez zgłoszenia silosów.
Czy trzeba mieć pozwolenie na scenę?
Dawniej imprezy taneczne “na deskach” odbywały się w każdej wsi. Zwyczaj ten dawno temu zamarł, jednak dziś pojawiają się nowe pomysły na kina ogrodowe czy spektakle teatralne pod chmurką, a wraz z nimi wraca pytanie: czy w ogrodzie można postawić scenę?
Jeśli miałaby stanąć tylko na lato (a tak często jest w przypadku scen z palet), to jej budowy nie trzeba nigdzie zgłaszać. Choć przepisy nie mówią jasno o scenach, to większe obiekty tego typu warto traktować tak samo, jak tarasy i wiaty — w zależności, który obiekt bardziej przypomina dany typ sceny.
Czy trzeba mieć pozwolenie na szambo?
Budowę szamba trzeba zgłosić w urzędzie gminy, szczególnie od czasu wprowadzenia ostatnio obowiązku zgłaszania pojemności takiego zbiornika znajdującego się na swojej działce, a także udowodnienia, że szambo jest opróżniane (umowa i rachunki za wywóz). Jeśli zbiornik miałby mieć powyżej 10 m3, to trzeba zrobić projekt i zgłosić budowę do urzędu gminy.
Tutaj zamówisz projekt szamba do dowolnego projektu domu z500.pl.
Czy trzeba mieć pozwolenie na stajnię?
Wielu mieszkańców wsi zastanawia się, jak wyglądałoby w świetle prawa wybudowanie na swojej działce stajni? Zależnie od rodzaju lub rozmiaru, trzeba mieć projekt stajni i pozwolenie na budowę, trzeba taki obiekt zgłosić lub można budować bez żadnych pozwoleń. Poniżej szczegóły:
Rolnicy (działka rolna) mogą stawiać wiaty do 50 m2 i parterowe budynki gospodarcze o powierzchni zabudowy do 35 m2 o rozpiętości konstrukcji nie większej niż 4,80 m, bez zgłoszenia.
Właściciele działek budowlanych i siedliskowych mogą stawiać takie konstrukcje po zgłoszeniu tego faktu w Starostwie Powiatowym i odczekaniu 21 dni. To samo dotyczy wybiegów dla koni, które nie mają zadaszenia, a nawet namiotów, które stoją w jednym miejscu tylko pół roku.
Na stajnię o powierzchni powyżej 35 m2 i zadaszony wybieg, potrzebne będzie pozwolenie.
Czy trzeba mieć pozwolenie na przydomową oczyszczalnię ścieków?
Większość osób planuje przydomowe oczyszczalnie ścieków o wydajności do 7,50 m3 na dobę i takie obiekty trzeba zgłosić. Jeśli przydomowa oczyszczalnia ścieków na działce miałaby być większa, trzeba byłoby już uzyskać pozwolenie na budowę.
Czy parking jest budowlą?
Prawo budowlane z 7 lipca 1994 roku mówi o tym, że budowa do 10 miejsc postojowych na jednej parceli podlega jedynie zgłoszeniu, a jeśli parking miałby być większy, to trzeba będzie wystąpić o pozwolenie na budowę. Oczywiście jeśli parking w ogrodzie zacznie obrastać w wiaty na auta, miejsca wypoczynku i infrastrukturę do mycia, to na taki większy obiekt może już być potrzebne pozwolenie na budowę.
Czy trzeba mieć pozwolenie na butle z gazem?
Budowę zbiornika z gazem o poj. do 7 m3 trzeba zgłosić. Powyżej tej granicy trzeba już złożyć projekt i poprosić o pozwolenie na budowę. Minimalne odległości od domów mieszkalnych to 3-7,5 m zależnie od pojemności.
Czy trzeba mieć pozwolenie na kontener morski?
Standardowy kontener morski ma ok. 15 m2 powierzchni. A więc jeśli potraktujemy go jako dom czy przydomowy magazyn, to można go postawić po zgłoszeniu tego faktu w odpowiednim urzędzie. Oczywiście, jeśli na danym terenie obowiązuje surowy układ przestrzenny, a kontener razi, to może się okazać, że trzeba go będzie z czasem usunąć. Jeśli natomiast kontener od początku miał być tymczasowy (np. na działce na czas budowy domu), to jego postawienia nie trzeba zgłaszać.
Czy trzeba mieć pozwolenie na ule?
Coraz więcej osób marzy o własnym ulu i dotyczy to również mieszczuchów, bo ule na dachu czy w ogródku stały się wręcz modne. A czy są legalne? Przepisy dotyczące tego, czy trzeba mieć pozwolenie na ule, są zaskakująco zawiłe. W skrócie: można postawić pasiekę w ogrodzie, o ile:
Nie zabraniają tego lokalne przepisy, które mogą np. Całkowicie wykluczać hodowanie pszczół w ogrodzie lub obarczać je określonymi ograniczeniami;
Nie odbywa się to na działce ROD, gdzie trzeba poprosić o zgodę zarząd i raczej nie można mieć indywidualnego ula na własnym terenie;
Ule mogą znajdować się na działce prywatnej w odległości 3 m od miejsc, w których przebywają osoby trzecie, ale tylko wtedy, jeśli są ogrodzone ogrodzeniem o wysokości ponad 3 m (którego budowę, nawiasem mówiąc, trzeba zgłosić najpierw do urzędu).
Bez takiego ogrodzenia mogą być 10 m od uczęszczanej drogi publicznej;
150 m od apteki, przedszkola, szkoły,
50 m od autostrad i dróg szybkiego ruchu;
1 km od wysypisk i spalarni śmieci, jeśli pasieka ma być uznana później za ekologiczną.
Jak widać, można mieć ule w ogrodzie, ale nie w każdym i nie zawsze.
Czy trzeba mieć pozwolenie na kanał samochodowy?
Taki obiekt przydaje się tym, którzy kochają samochody. Czy można mieć kanał samochodowy w ogrodzie?
Jeśli chodzi o samą rampę lub wgłębienie w ziemi do oglądania samochodów od spodu, to nie jest potrzebne żadne pozwolenie. Inaczej jest, jeśli kanał samochodowy ma stanąć w garażu czy w innym budynku, bo wtedy może wpłynąć na konstrukcję budowli. Potrzebne będzie wówczas zgłoszenie zamiaru postawienia kanału, a być może i pozwolenie na budowę (najlepiej zapytać o konkretny przypadek w lokalnym wydziale architektury). Jeśli natomiast chodzi o to, czy można mieć w przydomowym warsztacie kanał samochodowy, by naprawiać samochody i prowadzić w ten sposób działalność gospodarczą, to wszystko będzie zależało od przeznaczenia działki i lokalnych warunków zabudowy. Z różnych względów sąsiedzi na podmiejskim osiedlu mogliby nie chcieć zakładu samochodowego tuż przed oknami.
Czy namiot jest budowlą?
Kolejne pytanie, które pojawia się w pracowniach architektonicznych bardzo często, to: czy namiot jest budowlą? Chodzi o to, że zamiar budowy trzeba zgłosić, a w przypadku większej budowli — otrzymać na niego pozwolenie. Tymczasem namiot można po prostu rozłożyć i przenieść, nie pytając nikogo o zgodę. I tu jest haczyk, bo wszystko zależy od rodzaju i “tymczasowości” namiotu. Poniżej przykłady tego, który namiot i czy jest budowlą:
Zamiar rozstawienia dużego namiotu cyrkowego, kortu tenisowego czy hali dla koni trzeba zgłosić i nie może to być budowla, która pozostanie na danym miejscu na zawsze.
Podobnie jest z namiotami gastronomicznymi czy sprzedażowymi z uwagi na ich funkcję — trzeba je zgłosić i mieć stosowne pozwolenia.
Duży namiot wojskowy stojący w ogrodzie nie wymaga zgłoszenia, chyba, że stoi w danym miejscu na stałe.
Namiot-wiata, w którym latem spędzasz czas z rodziną czy namiot-garaż rozstawiony na kilka miesięcy nie wymaga zezwoleń.
Jeśli zamiast garażu czy szopy rozstawiłeś w ogrodzie duży namiot, który stoi już od kilku lat, to jest to samowola budowlana i urząd może rozkazać ci go usunąć.
Jak widać, nie ma jednej odpowiedzi na pytanie, czy namiot jest budowlą i czy trzeba go gdzieś zgłaszać. Sprawę komplikuje fakt, że obecnie coraz więcej osób mieszka w jurtach lub wynajmuje tzw. namioty glampingowe. Czy trzeba je zgłaszać, czy nie? Jeśli taka jurta ma stać na działce przez kilka lat i jest w niej zamontowane źródło ogrzewania, to trzeba w zależności od jej gabarytów poprosić o pozwolenie na budowę lub zgłosić jej stawianie. Jurta jako wiata czy atrakcja na jeden sezon nie wymaga zgłaszania.
Czy w ogrodzie można mieć ziemiankę?
Ciekawie prezentują się przepisy jeśli chodzi o to, czy w ogrodzie można mieć ziemiankę. Krótka odpowiedź brzmi: tak.
Małą ziemiankę o pow. kilku metrów można usypać samemu i potratować jako element małej architektury ogrodowej — a więc nie zgłaszać.
Ziemianka ogrodowa jako rodzaj piwniczki o pow. do 35 m2 powinna zostać zgłoszona, ale nie trzeba mieć pozwolenia na budowę.
Warto przy tym pilnować subtelnej granicy pomiędzy ziemianką w ogrodzie bez pozwolenia, a umieszczonym głębiej schronem czy piwnicą, która wymaga robót budowlanych w ziemi i będzie wymagała pozwolenia na budowę.
Czy można mieć wodospad w ogrodzie?
Przepisy, które obowiązują dla oczek wodnych i fontann, będą też odpowiedzią na pytanie, czy można mieć wodospad w ogrodzie. Tu może nasunąć się kolejna kwestia: jak wysoki może być taki wodospad? Biorąc pod uwagę, że największy wodospad w Polsce ma 70 m wysokości, może kusić, by mierzyć wysoko! Jednak warto pamiętać, że dla obiektów małej architektury ogrodowej jak wiatraki, wymagane jest obecnie pozwolenie na budowę, gdy mają od 3 do 12 m wysokości (planowana jest liberalizacja tych przepisów, ale prace dopiero trwają).
Biorąc pod uwagę, że 12-metrowy wodospad musiałby z czegoś spadać, a więc najpierw inwestor musiałby stworzyć niemały skalniak ogrodowy z zamkniętym obiegiem wody o dużej mocy i głębokości przekraczającej 1 m, to otrzymujemy już kilka powodów, dla których z pewnością dla wodospadów w ogrodzie wyższych niż 3 metry potrzebne będzie pozwolenie.
Czy można postawić krzyż w ogrodzie?
Analogicznie do pytania o wodospad bez pozwolenia w ogrodzie, można odpowiedzieć na pytanie o krzyż. Jeśli jest niższy niż 3 m — może stanąć bez zgłoszeń ani pozwolenia. Wyższe krzyże trzeba zgłosić, a jeśli w grę wchodziłoby wylewanie fundamentu i związane z tym prace ziemne, to oczywiście zasadne tu będzie pozwolenie na budowę przydomowego krzyża, bo sąsiedzi mogą mieć coś przeciwko kilkudziesięciometrowej budowli tego typu…
Czy można mieć w swoim ogrodzie siłownię?
Stosując do pytania o siłownię te same przepisy, które obowiązują, jeśli chodzi o małą architekturę i place zabaw: można mieć w swoim ogrodzie siłownię rozumianą jak jedno czy kilka urządzeń kalistenicznych. Asfaltowy plac, trzymetrowe atlasy, profesjonalne oświetlenie — to może już wymagać pozwolenia.
Czy można mieć saunę w ogrodzie?
Większość saun ma powierzchnię kilku metrów i mobilną konstrukcję. Zakładając, że taka sauna stanie w ustronnym miejscu na prywatnej posesji, to nie trzeba jej nikomu zgłaszać. Jeśli byłaby na stałe związana z gruntem i miała metraż już wykraczający poza małą architekturę ogrodową, to warto zgłosić w urzędzie zamiar postawienia takiej sauny i poczekać 21 dni z rozpoczęciem prac.
