Większość osób wybiera dom zamiast mieszkania, bo to daje olbrzymią wolność. Ale czy rzeczywiście na swojej działce można robić wszystko, na co ma się ochotę? Niestety (lub na szczęście) – nie. Są rzeczy, których nie można robić na swojej posesji, a wiele punktów z tej listy może zaskoczyć. Są też takie pytania, na które odpowiedzi nie udało nam się znaleźć. Okazało się bowiem, że… prawo nie uznaje takich przypadków.
Budowa i rozbiórka
1.Czy na działce można postawić, co się chce?
Wielu z nas wydaje się to oczywiste: na własnej działce można budować, co się chce. W końcu czy to nie jest cały urok własnego terenu? Jednak okazuje się, że to nie takie proste. Pisaliśmy już o tym, że na swoim terenie nie można budować domu bez projektu, ani według własnego projektu — chyba, że jest się architektem.
Zobacz: Czy można samemu zrobić projekt domu? Odpowiadamy - Z500
Jeśli chodzi o wielkość domu, jaki można postawić na swojej działce, to reguluje ją kilka przepisów. Dom na zgłoszenie do 70 m2 można wybudować na każdych 500 m2 działki. Poza tym pisaliśmy niedawno o tym, jak daleko od granicy działki można budować — w świetle nowych przepisów z 2024 r. są to 3-4 m. Maksymalna wielkość budowanego domu będzie zależała więc od jego kształtu i od kształtu działki. Przyjmując, że dom w projekcie jest czworoboczny, a działka też ma regularny kształt kwadratu, to na 500-metrowej działce da się postawić dom o maksymalnej powierzchni ok. 120 m2, by nie zbliżyć się za bardzo do krawędzi.
A co z ilością pięter i wielkością domu? Na każdym terenie budowlanym powinien być ustanowiony plan zagospodarowania przestrzennego lub warunki zabudowy, które określają, co wolno tam budować. W praktyce najpowszechniejsze są budynki dwukondygnacyjne.
Miejscowe plany zagospodarowania zwykle określają też przeznaczenie parcel. Jeśli jest to budownictwo jednorodzinne mieszkalne, to nie można na takim terenie bez ograniczeń budować biur, hal czy magazynów, a na inne budynki o powierzchni wyższej niż 35 m2 raczej trzeba będzie uzyskać pozwolenie.
Przykład
Inwestor z Łapalic uzyskał pozwolenie na budowę domu jednorodzinnego o pow. 170 m2. Powstał 5000-metrowy zamek. W 2013 r. wydano zakaz dalszego prowadzenia prac. Zamek nie może więc zostać ukończony. To nie jedyna taka samowola budowlana; drugą jest słynny zamek w Stobnicy wzniesiony na terenie Natura 2000, a trzecią — zamek w Żurczynie, który stoi na terenie ROD. Wszystkie te przykłady pokazują, że… nawet mając ułańską fantazję i wielkie ambicję, trzeba liczyć się z pewnymi ograniczeniami jeśli chodzi o to, co można postawić na swojej działce.
2.Czy na swojej działce można wybudować blok?
Kolejne pytanie, które się nasuwa, to: czy na swojej działce można w takim razie wybudować dom wielorodzinny? W końcu w miastach nie raz widuje się parcele, na których kiedyś stał skromny domek, a dziś wybudowano kilkupiętrowy blok.
Przykład:
projekt Zm1 nadaje się dla bardzo dużej rodziny, ale można też wybudować w nim kilka mieszkań, a nawet na jego bazie stworzyć osiedle szeregowe.
Okazuje się, że można postawić blok na swojej działce, ale trzeba najpierw zmienić przeznaczenie terenu z np. budowy jednorodzinnej na wielorodzinną. Potrzebne będzie też pozwolenie na budowę. Czasem, żeby je uzyskać, niezbędna jest zgoda sąsiadów.
Zobacz: Projekty domów szeregowych
Podsumowując: na swojej działce można wybudować blok, ale nie bez uzyskania odpowiednich pozwoleń.
3.Czy na działce można wybudować schron? [ZMIANA PRZEPISÓW 2025]
W ostatnich latach sporo mówi się o ochronie na wypadek wojny czy klęsk żywiołowych. Jednak okazuje się, że obecnie w prawie nie ma nawet definicji warunków technicznych, jakie miałby spełniać przydomowy schron. Rząd zaproponował ustawę, która miałaby upraszczać budowę schronów do 35 m2 powierzchni bez pozwolenia. Na razie opinie w tej sprawie wydaje rządowe biuro analiz i nie wiadomo, czy i w jakim kształcie przepisy o tym, czy na działce można wybudować schron bez pozwolenia, wejdą w życie.
A w międzyczasie? Istnieje sporo firm, które oferują gotowe schrony o pow. do 35 m2 lub systemy do ich budowy. W przypadku najprostszych schronów mobilnych pozwolenie nie jest wymagane, ale budowa dużych schronów podziemnych na własny użytek tak naprawdę w chwili pisania tego artykułu nie jest uregulowana.
4.Czy na działce można zrobić staw?
Każdy może na swojej działce budowlanej wykopać staw, basen lub oczko wodne o powierzchni do 50 m2 i głębokości do 1 m (choć w praktyce większość basenów ma do 2 m głębokości, a też nie są nigdzie zgłaszane). Nie może przy tym napełniać go wodą ze studni ani z rzeki. Tak stanowi Prawo Budowlane - Dz.U.2020.0.1333, a koszt zgłoszenia takiego stawu to ok. 100 zł.
Jeśli staw miałby być większy, ale nie przekraczający 1000 m2 powierzchni i 3 m głębokości, trzeba uzyskać ze Starostwa Powiatowego pozwolenie na budowę i zgłosić zamiar budowy do Kierownika nadzoru wodnego Wód Polskich. Wyjątek stanowią stawy na gruntach rolnych, kopane bez użycia materiałów budowlanych (folie, betonowane dno etc.). Trzeba wtedy “tylko” dokonać zgłoszenia do Wód Polskich.
Jeśli teren jest chroniony (np. otulina parku krajobrazowego), to warto wystąpić też do urzędu gminy o decyzję środowiskową. Pozwolenie na budowę uzyskuje się podobnie, jak w przypadku budowy domu, a więc trzeba dołączyć do dokumentów mapę do celów projektowych z naniesionym stawem.
A czy na działce można wykopać staw większy, niż 1000 m2? Da się to zrobić, ale potrzebny będzie pozwolenie wodnoprawne, a to już koszt nawet kilkunastu tysięcy zł. Wszystko to dotyczy także stawu hodowlanego.
5.Czy na działce można budować blisko krawędzi? [ PRZEPISY 2024]
W tym roku weszła w życie nowelizacja prawa budowlanego ułatwiająca budowanie blisko krawędzi działki. Zmiana umożliwia to w odległości 3 zamiast 4 m od krawędzi, i to tylko w niektórych przypadkach, a więc nie jest to dramatyczna różnica. Przy samej krawędzi można budować, jeśli na sąsiedniej parceli stoi już inny tego typu obiekt; np. sąsiad ma garaż przy samej granicy działki, więc nasz garaż “ściana w ścianę” nie powinien mu przeszkadzać. Inaczej jest, jeśli teren nie jest jeszcze zabudowany - wówczas bezpieczniej będzie trzymać się ustawowych limitów lub zapytać sąsiada o zgodę.
Zobacz: Najlepsze domy na wąską działkę
6.Czy na swojej działce można rozebrać kapliczkę, krzyż?
Klimatyczna kapliczka lub wiejski krzyżyk na działce wyglądają uroczo… okazuje się jednak, że czasem stanowią problem. Przekonało się o tym małżeństwo z Ustki, które otrzymało od Konserwatora Zabytków karę w wys. 20 tys. zł, bo zaniedbali stojący na krawędzi ich posesji krzyż. Okazuje się, że jeśli krzyż jest zabytkowy, to trzeba go “konserwować” na takiej samej zasadzie, jak starą rzeźbę czy budowlę.
Co ciekawe, prawo nie definiuje, kiedy dana rzecz staje się zabytkiem — chodzi o wartość kulturową czy historyczną (np. krzyż, pod którym modlili się historyczni bohaterowie lub piękna kaplica).
Jak ustalić, czy dana rzecz już jest, czy jeszcze nie jest zabytkiem? Takich informacji warto szukać w gminnym planie zagospodarowania przestrzennego i w Krajowym Rejestrze Zabytków.
Ważne: jeśli na ziemi stoi zabytek, to trzeba o niego odpowiednio dbać i nie będzie go można rozebrać.
A jeśli znajdująca się na działce budowlanej kapliczka to jeszcze nie jest zabytek? Część osób taki obiekt zachowa, a niektórzy wyburzą, by w przyszłości uniknąć potencjalnych kłopotów. Wyjściem pośrednim może być uzgodnienie z miejscowym proboszczem przeniesienia kapliczki na teren przykościelny lub przestawienie jej tak, by nie przeszkadzała mieszkańcom, a nadal cieszyła przechodniów.
7.Czy na działce można zbudować kościół, świątynię, kaplicę?
Pokrewny temat dotyczy tego, czy na własnej działce można zbudować kapliczkę lub inne miejsce kultu?
Czy wiesz, że… dawniej wiele rodzin w Polsce miało na swoim terenie kaplicę, jak np. kaplica parkowa w Chrobrzu czy kaplica obok pałacu Zygmunta Grudzińskiego w Poddębicach. Dziś też można kaplicę zbudować, pamiętając o tym, by był to tzw. obiekt małej architektury, porównywalny wielkością do ławki ogrodowej, fontanny czy rzeźby ogrodowej.
A czy można samemu zbudować… kościół? To tak naprawdę zagadnienie z pogranicza prawa budowlanego i kanonicznego wybranego obrządku. Z punktu widzenia prawa: jeśli projekt architektoniczny trzymałby się założeń typowych dla budynku mieszkalnego do 70 m2, to na każde 500 m2 działki można postawić jeden taki obiekt na samo zgłoszenie. Niektórzy, zamiast budować od podstaw, decydują się zresztą na przeniesienie zabytkowego kościoła, jak stało się to np. w Ziołowym Zakątku w Korycinach na Podlasiu.
8.Czy można usunąć dowolny budynek ze swojej działki?
Na początek dobra wiadomość: niemal każdy budynek można usunąć ze swojej działki bez pozwolenia. Jedyne ograniczenia dotyczą budynków wyższych niż 8 m, które stoją mniej niż 4 m od granicy działki. W czasie wyburzenia mogłyby po prostu runąć na sąsiednie parcele, więc warto w takiej sytuacji wystąpić do właściwego Starostwa o pozwolenie na rozbiórkę.
Drugi wyjątek to zabytki, które można wyburzyć tylko wtedy, jeśli tak zdecyduje konserwator zabytków.
9.Czy można zbudować, przerobić i rozebrać most stojący na działce?
Jeśli chodzi o mosty, to większość z nich leży na publicznych drogach, choć są i ciekawe precedensy, gdy np. Prywatny most jest przerzucony nad wodami należącymi do Wód Polskich. Ogólnie jeśli oczko wodne czy staw jest na prywatnym terenie, to można remontować, burzyć czy stawiać nowe mosty - o ile nie są zabytkowe. Znany jest nawet w Polsce przypadek, gdy most został zbudowany gołymi rękami przez jednego człowieka - bez planów architektonicznych czy koparki. Jeśli most jest na granicy działki i nie wiadomo, do kogo należy, to najlepiej najpierw to ustalić w Urzędzie Gminy.
10.Czy można postawić lub wyburzyć ambonę łowiecką na działce? [PRZEPISY 2025]
Co ciekawe, prawo nie dopuszcza istnienia prywatnej ambony łowieckiej, a jedynie ambony wzniesionej przez koła łowieckie. Mogą one stanąć na prywatnym terenie za zgodą jego właściciela, ale przepisy nic nie mówią o samodzielnym wznoszeniu ambony czy to na własny użytek, czy to bez związku z polowaniami (np. do obserwacji ptaków). Trwają właśnie prace nad uproszczeniem przepisów, dzięki czemu ambona miałaby stać się obiektem małej architektury ogrodowej, której nie trzeba nigdzie zgłaszać).
A co z wyburzeniem ambony stojącej na działce? Art. 12 Prawa łowieckiego mówi, że budowa ambony odbywa się po uzyskaniu zgody właściciela lub zarządcy gruntu, a zgodę można cofnąć.
11.Czy na swojej działce można postawić wiatrak (turbinę wiatrową?) [ZMIANA PRZEPISÓW 2024]
Jeśli wiatrak miałby stanąć na fundamencie i byłby wyższy, niż 3 m, to potrzebne będzie pozwolenie na budowę, a jego uzyskanie może zależeć np. od tego, czy wiatrak przeszkadzałby sąsiadom. Jeśli zaś wiatrak miałby mniej niż 3 m wysokości, to zgodnie z przepisami z 2024 r. nie jest potrzebne żadne zgłoszenie.
12.Czy na swojej działce można wybudować lub utwardzić drogę?
Jeśli na działce jest droga, którą można dojechać np. do garażu czy nad brzeg rzeki, to można ją utwardzić lub usunąć, a jeśli jej nie ma — właściciel ma prawo ją zbudować. Oczywiście tu też obowiązują ograniczenia, tzn.:
można budować krótką (do kilkunastu metrów) drogę dojazdową na działce budowlanej bez pozwolenia na budowę;
można też wysypać żwirem drogę polną czy wytyczyć drogę gruntową, a także zaprowadzić alejki parkowe;
jednak już większe prace budowlane polegające na budowie dłuższej, utwardzonej drogi, będą wymagały pozwolenia na budowę.
13.Czy na swojej działce można postawić znaki drogowe?
Przypuśćmy, że inwestor wybudował na działce osiedle domków, a tym samym powstała do nich droga dojazdowa w części leżąca na drodze gminnej czy krajowej. W takiej sytuacji powinien wystąpić do Starosty lub Generalnego Dyrektora Dróg Krajowych i Autostrad o wytyczenie organizacji ruchu na tym terenie — w tym: postawienie znaków. To pozwoli postawić np. zakaz wjazdu na teren osiedla dla samochodów ciężarowych czy informację o drodze wewnętrznej i obowiązujących na niej przepisach.
Nie można natomiast samemu “podrabiać” oficjalnie obowiązujących znaków i stawiać ich dowolnie, wyznaczając np. prędkość obowiązującą na danym terenie.
Niektórzy właściciele terenów prywatnych decydują się jednak postawić inne znaki, o wyglądzie odbiegającym od oficjalnie używanych oznakowań. Informują np. o sugerowanej prędkości na danym odcinku czy o zakazie wjazdu. Takie znaki są dopuszczalne.
Zwierzęta i przyroda
14.Czy na działce można wyciąć drzewo, krzaki, tuje?
Przepisy dotyczące wycinki drzew i krzewów na działce są zaskakująco skomplikowane, a gdy kilka lat temu rządzący próbowali je uprościć, to skończyło się to jeszcze większym chaosem. Obecnie nie trzeba występować o zgodę na wycięcie drzewa, którego obwód jest mniejszy, niż 50-80 cm na wys. 5 cm nad ziemią (zależnie od gatunku), a także na wycinkę drzew czy krzaków, które rosną w kępie mniejszej niż 25 m2.
Wyjątek! Wśród licznych wyjątków są np. parki i inne zabytkowe założenia, jak np. sady ze starymi odmianami drzew owocowych. W takim wypadku, nawet, jeśli drzewo jest mniejsze, to trzeba wystąpić o zgodę.
Więcej: Czy warto zatrudnić projektanta ogrodów?
15.Czy można łowić ryby i je wędzić na działce?
Można bez ograniczeń łowić ryby z własnych zbiorników wodnych, a także je wędzić na działce, (o ile postawimy najwyżej kilkumetrową wędzarnię rozumianą jako małą architekturę ogrodową, a nie halę do wędzenia ryb).
Jeśli na działce jest samodzielnie utworzona rzeczka, to też można w niej łowić ryby, ale już z większej, ogólnie dostępnej rzeki, w teorii powinni korzystać tylko właściciele kart wędkarskich.
16.Czy w swoim ogrodzie można uprawiać wszystko, co się chce?
Kolejne pytanie brzmi śmiesznie, bo przecież wydawałoby się, że każdy może sadzić w przydomowym ogrodzie to, co chce. Okazuje się, że nie! Lista wyjątków jest krótka i obejmuje m.in.:
konopie włókniste (siewne), które mogą uprawiać tylko zarejestrowane podmioty i to na określonym obszarze;
konopie indyjskie,
mak wysokomorfinowy
krzewy koki
gatunki inwazyjne, szkodliwe dla roślin w Polsce: m.in. barszcz perski, hiacynt wodny, chmiel japoński.
rośliny (głównie drzewa) bardzo wysokie, które mogłyby zachodzić na działkę sąsiada lub znacznie mu przeszkadzać, a także takie, które mogłyby stanowić zagrożenie (np. zahaczając o druty wysokiego napięcia).
Jak widać, na swojej działce nie można uprawiać wszystkich roślin.
17.Czy można na swojej działce usunąć kamień, zniszczyć strumień, przenieść pomnik przyrody?
Ostatnio przy okazji powodzi na południu Polski, ale też dofinansowań przydomowych zbiorników retencyjnych, sporo mówi się o gospodarowaniu wodą na własnym terenie. Okazuje się, że nie powinno się bez pozwolenia władz zasypywać rowu melioracyjnego, nawet jeśli nie pełni już swoje funkcji. To samo dotyczy tamowania strumieni czy regulacji rzeki w stopniu, który wpływałby na ilość wody (np. poprzez tworzenie stawu z wodą wpływającą bezpośrednio z rzeki).
Przy okazji warto odpowiedzieć na inne pytania dotyczące przyrody nieożywionej na działce. Czy można usunąć lub przenieść ze swojej działki pomnik przyrody? Jeśli na liście pomników przyrody znalazło się drzewo, strumień, kamień czy jaskinia umiejscowione na konkretnej działce, to właściciel nie powinien ich niszczyć i ma za zadanie je chronić. Jeśli natomiast na działce leżą duże kamienie, ale nie są to pomniki przyrody, to można je przenosić, zniszczyć, a nawet sprzedać.
18.Czy można pochować psa na swojej działce?
Kolejne z pozoru banalne pytanie dotyczy pochówków — coraz więcej osób wzorem amerykańskich filmów pragnie uhonorować w ten sposób w ogrodzie kota, psa czy chomika. Czy zgodnie z prawem? Niestety okazuje się, że nie; w teorii powinno się takie zwierzę oddać do wyznaczonego zakładu weterynaryjnego, który je w specjalny sposób zutylizuje lub umieści na tzw. psim cmentarzu.
19.Czy na swoim terenie można zabić świnię kozę, dzika lub inne zwierzę?
Kolejne trudne pytanie dotyczy zabicia zwierzęcia na swoim terenie — umyślnie lub przez przypadek, np. cofając auto. Ogólnie zwierzęta gospodarstwa można zabijać w swoim gospodarstwie (a więc nie na działce budowlanej, tylko rolnej wykonującej stosowną działalność), ale tylko na własne potrzeby i w określonych ramach opisanych w ustawie. Pomijając króliki i kury, o zamiarze uboju trzeba powiadomić Inspektora Weterynarii, a następnie wysłać do kontroli… określone części ciała zwierzęcia. Nie wchodząc w makabryczne szczegóły i kończąc temat: innych zwierząt nie powinno się zabijać, a jeśli chodzi o zwierzęta dzikie (np. dziki, bażanty, jelenie), to mogą do nich strzelać tylko myśliwi.
Prywatność na działce
20.Czy ze swojej działki można robić zdjęcia telefonem, kamerą, dronem?
Pojawiające się nowe technologie wymuszają kolejne zmiany prawne i tak pojawia się pytanie, jak obecnie wygląda stan prawny: czy ze swojej działki można robić zdjęcia sąsiadom? A czy można używać drona do obserwacji drogi publicznej? Aktualnie nie można filmować czy robić zdjęć ze swojej działki osobom przebywającym na innych działkach prywatnych.
Czy wiesz, że… niedawno Europejski Trybunał Sprawiedliwości wydał wyrok w sprawie z Polski, w której rozważano, czy mając monitoring na własnej działce mamy prawo objąć nim częściowo drogę publiczną (aby np. monitorować wjazd). Okazuje się, że nie, a Główny Inspektor Danych Osobowych uczula, by nie robić i nie przechowywać takich nagrań. Jak więc zgodnie z prawem filmować swój wjazd czy płot, jeśli w tle jest droga publiczna? Niestety, na to pytanie nie ma odpowiedzi.
21.Czy można mieć kamery na posesji?
Nawiązując do powyższego pytania: swoją posesję można monitorować, ale tak, by nie filmować przy okazji innych domów czy dróg.
Inne pytania o to, co można robić na swojej posesji
22.Czy na swojej działce można mieć bałagan?
Nawet tę kwestię reguluje prawo.
Okazuje się, że wg. art. 144 k.c. nie można “ponad miarę” przeszkadzać sąsiadom, a co to konkretnie znaczy? Na obszarze rolniczym bałagan i części maszyn gospodarskich nie będą razić, ale w willowej miejskiej dzielnicy mogą stanowić dla sąsiadów problem.
Coraz ostrzejsze są też przepisy dotyczące śmieci i nie można ich już składować, zakopywać ani palić na działce.
Zabronione jest też składowanie gruzu na działce, chyba, że w związku z działalnością gospodarczą (np. utwardzanie drogi za pomocą takiego kruszywa).
Podsumowując, na swojej działce nie można mieć bałaganu ani składować śmieci.
23.Czy na swojej działce można wynajmować pokoje/domki?
Każdy ma prawo prowadzić na swojej działce agroturystykę i może w tym celu udostępniać
pokoje lub domki rekreacyjne. Wyjątek mogą stanowić domy na zgłoszenie do 70 m2, bo zgodnie z prawem miały być budowane tylko na własne cele mieszkaniowe. Jednak wyjątek obowiązywałby tylko wtedy, gdyby ktoś zgłosił, że dana osoba nielegalnie podnajmuje domki, co jak dotąd chyba jeszcze nie miało miejsca.
24.Czy na swojej posesji można palić ognisko, gałęzie, śmieci?
W Polsce nie można już samodzielnie palić odpadów. Dotyczy to głównie pieców, ale także ognisk i zdarzały się już przypadki kar dochodzących do 5 tys. zł.
Choć może się to wydawać absurdalne, w ogniskach nie powinniśmy także palić liści ani gałęzi, a mandat groziłby w wysokości do 500 zł (art. 191 ustawy o odpadach).
Jeszcze wyższa kara, bo nawet więzienia, groziłaby, gdyby takie ognisko wymknęło się spod kontroli i doszłoby do pożaru.
Można natomiast palić zwykłe ognisko, choć trudno powiedzieć, czym w nim palić, jeśli nie gałęziami? Wbrew obiegowej opinii nie ma natomiast ograniczeń, jeśli chodzi o palenie grilla, o ile oczywiście nie przeszkadzamy “ponad miarę” sąsiadom (w praktyce chodzi zapewne o grille zbyt częste i za głośne).
25.Czy na swojej posesji można myć samochód?
Choć po przeczytaniu tego tekstu może się wydawać, że nic nas już nie zdziwi, to kolejne punkty mogą wprawić w osłupienie. Okazuje się, że z przyczyn środowiskowych w wielu polskich miastach i gminach można dostać mandat za… mycie samochodu!
Nie dotyczy to tych, którzy posiadają w podłożu garażu czy podjazdu kratkę odpływową, do której spływają mydliny z chemikaliami i wodą. Jednak nie można postawić auta na trawniku i po prostu go umyć, bo chemia samochodowa mogłaby wówczas wniknąć w glebę, a stamtąd dostać się np. do wody, którą pobieramy ze studni. Za takie mycie auta może grozić mandat do 500 zł.
25.Czy na swojej działce można zrobić imprezę?
Jeśli chodzi o głośne imprezowanie na działce, to sekret tkwi w umiarze. Teoretycznie za każdą nocną imprezę kończącą się po 22:00 można dostać mandat, bo naruszanie porządku publicznego to wykroczenie (oczywiście sporo zależy tu od wielkości działki, bo właściciel kilku hektarów raczej jest w stanie bawić się bez zakłócania spokoju innych). Jednak w praktyce sąsiedzi nie są zbyt skorzy do wzywania policji do pojedynczych wybryków. Jeśli natomiast imprezowanie to stan permanentny, to trzeba się liczyć z interwencjami policji.
26.Czy można szukać skarbów na swojej działce?
Właściciel wykrywacza metalu i terenu za miastem może pomyśleć, że przed nim niczym niezmącone poszukiwania skarbów. Tylko pozornie! Środowiska poszukiwaczy skarbów, a nawet archeologów, zwracają od lat uwagę na kuriozalne zapisy prawa, zgodnie z którymi nawet na poszukiwania na własnym terenie trzeba mieć zgodę Konserwatora Zabytków. Wyjątek stanowi przypadkowe odkrycie skarbu, np. podczas kopania fundamentów czy uprawy ogródka. Granica pomiędzy przypadkowym a umyślnym szukaniem skarbów jest jednak bardzo płynna, bo czy nie można jednocześnie przekopywać ogródka i myśleć o skarbach?
27.Czy na swojej posesji można strzelać z broni (np. wiatrówki)?
Na koniec dobra wiadomość dla tych, którzy lubią sobie postrzelać: o ile nie zakłóci to niczyjego spokoju i nie będziemy przeszkadzać sąsiadom, to możemy strzelać z wiatrówki na swojej działce. To samo dotyczy też strzelania z petard i fajerwerków, choć oczywiście nadal obowiązują nas przepisy prawa — nie możemy więc strzelać do kogoś.
Podsumowanie
Jak widać, lista tego, co można robić na swojej działce, z każdym rokiem staje się coraz krótsza. To dobrze czy źle? Wszystko zależy od punktu widzenia, bo na niektóre zakazy inaczej patrzy się z własnej perspektywy, a inaczej wtedy, gdy to sąsiad imprezuje lub strzela z wiatrówki u siebie na działce…
