Z czego budować dom - przegląd technologii

W artykule przedstawiamy krótki przegląd najpopularniejszych technologii budowy domu. Staramy się wykazać wady i zalety poszczególnych rozwiązań :

1. Domy murowane:

• Beton komórkowy, gazobeton (biały lub szary)

Dostępny obecnie beton komórkowy nie jest już tym "suporkiem" sprzed lat. Gdy obalono mity o jego szkodliwości, zawojował rynek.

Składnikami betonu komórkowego są : kruszywo – piasek lub popioły lotne,spoiwo – cement i wapno oraz spulchniacz – proszek lub pasta aluminiowa. Jeśli kruszywem jest wyłącznie piasek, powstaje beton komórkowy nazywany popularnie białym. Beton szary ma w swoim składzie popioły lotne.

Beton komórkowy produkowany jest w odmianach od 300 do 800. Im wyższej odmiany jest beton, tym ma lepszą wytrzymałość, ale gorszą izolacyjność cieplną i odwrotnie.

• Ceramika

To najstarsze materiały do budowy ścian, które do tej pory nie straciły na popularności. Ceramika to wypalana w wysokiej temperaturze glina. Cegły i pustaki ścienne wykonane z ceramiki charakteryzują się wysoką wytrzymałością, niską nasiąkliwością i dużą odpornością na mróz. Można stwierdzić, iż ściany ceramiczne "oddychają" przepuszczając parę wodna a nie zatrzymując wilgoć.

Obecnie wyróżnia się ceramiczne cegły pełne i drążone (dziurawka lub kratówka). Te pierwsze są cięższe i gorzej izolują cieplnie. Cegły drążone są lżejsze (choć bardziej kruche), większe i charakteryzują się lepszymi parametrami cieplnymi.

Z ceramiki można wznosić ściany dwu- lub trójwarstwowe. Grubość pustaka ceramicznego w przypadku ściany dwuwarstwowej wynosi od 19 do 29 cm. Jako izolację najczęściej stosuje się styropian o grubości 12 cm. W ścianie trójwarstwowej można dodatkowo zastosować klinkierowe cegły elewacyjne o grubości od 9 do 12 cm.

Wadą ścian wykonanych z ceramiki jest ich ciężar. Główne zalety oprócz wymienionych to: dobra izolacyjność akustyczna, duża wytrzymałość konstrukcyjna, twardość (możliwy montaż np. ciężkich szafek), niższa nasiąkliwość (w porównaniu do ceramiki poryzowanej lub gazobetonu). Istnieje też konieczność stosowania dodatkowej termoizolacji. Dom z ceramiki \tradycyjnej\ będzie z pewnością solidny, cichy i zdrowy.

• Ceramika poryzowana

Ściany z ceramiki poryzowanej charakteryzują się znacznie lepszymi parametrami izolacyjnymi w porównaniu do ścian wykonanych z ceramiki tradycyjnej. Cegły i pustaki z ceramiki poryzowanej wykonuje się z gliny wymieszanej z mączką drzewną lub trocinami. W trakcie wytwarzania ceramiki poryzowanej całkowicie spalane są zawarte w glinie dodatki tworząc charakterystyczne mikropory wypełnione powietrzem.

Zaletą stosowania elementów konstrukcyjnych z ceramiki poryzowanej jest możliwość wnoszenia ścian jednowarstwowych. Ściany te mają grubość 37-51 cm. Oczywiście można również wnosić ściany dwu- i trójwarstwowe. W przypadku ścian dwuwarstwowych warstwa styropianu nie powinna być mniejsza jak 8 cm, a w przypadku ścian trójwarstwowych: 6 cm.

Pustaki i cegły poryzowane mają niską wagę i łatwo można je ciąć. Niestety przeciwnie do ceramiki tradycyjnej łatwo się kruszą (trzeba uważać podczas transportu i budowie ściany oraz montażu szafek lub cięzkich rzeczy na ścianach). Mają gorsze parametry akustyczne - co nie jest bez znaczenia w okolicach ruchliwych ulic.
Pustaki takie - "boirą" wodę znaczy są dość nasiąkliwe - (przez mikro pory pustaki te zachowują się niemal jak gąbka ) Co może bć przyczyna pewnych problemów w razie awari lub zawilgocenia ściany.
Ceramika porotyzowana ma mniejszą wytrzymałość konstrukcyjną niż tradycyjna ceramika - czasem należy stosowac dodatkowe słupy lub trzpienie jako wzmocnienia w ścianach.
Podczas murowania ścian jednowarstowych powinno się stosować specjalna zaprawę ciepłochronną.
Mimo zapewnień producentów technologia pióro / wpust - nie zdaje egzaminu - powstają rozszczelnienia i spękania muru z powodu braku pionowych spoin (należy dozbrajać mury, a to się mija trochę z celem i założeniami)

2. Domy szkieletowe:

• Szkielet drewniany

Podstawą konstrukcji jest drewniany szkielet ścian, stropu i dachu stawiany na tradycyjnych fundamentach lub płycie fundamentowej.

Ściany domu szkieletowego wykonuje się ze słupków drewnianych o wym. ok. 3,8x14cm, w rozstawie osiowym 40 lub 60cm. Słupki konstrukcji są dołem połączone podwaliną, a górą oczepem. Jako poszycie zewnętrzne konstrukcji ścian stosuje się sklejkę wodoodporną lub płytę OSB usztywniającą całą konstrukcję.

Szkielet wypełnia się szczelnie wełną mineralną (kamienną lub szklaną), a od środka zakrywa paroziolacją i płytami gipsowo-kartonowymi.

Instalacje prowadzi się w świetle konstrukcji, zatem nie są widoczne po wykonaniu ścian z płyt GK.

Jako elewację najczęściej stosuje się tynki mineralne lub silikatowe na wełnie do systemów dociepleń albo szalówkę drewnianą, rzadziej - cegłę klinkierową.

Jako konstrukcję stropów stanowią belki w rozstawie 40 lub 60 cm lub pas dolny wiązara dachowego.

Więcej na temat wiązarów dachowych

• Szkielet stalowy

Konstrukcją nośną domu są zimnogięte elementy stalowe zrobione z ocynkowanych blach o grubości od 0,9 do 1,5 mm. Łączy się je w panele, które tworzą konstrukcję ścian. Szkielet mocuje się do fundamentu śrubami i wstrzeliwanymi gwoździami. Tak samo robi się dźwigary dachowe. Wszystkie te elementy powstają w fabryce.
Gotowe przyjeżdżają na plac budowy, gdzie montuje się je na przygotowanych wcześniej fundamentach. Wylanie fundamentów to jedyna "mokra" praca na budowie.

Stal przed korozją chroni powłoka cynkowa. Drobne cięcia można robić piłą do cięcia metalu, która nie uszkadza powłoki.

Zalety technologii szkieletowych :

• Niskie koszty budowy. Dobrze zbudowany kanadyjski dom szkieletowy jest tańszy niż dom murowany o ok. 15%.
• Domy szkieletowe wznosi się bardzo szybko – zwykle od 3 do 6 miesięcy od rozpoczęcia budowy można wprowadzić się do całkowicie wykończonego domu. Jest to możliwe dzięki temu, że technologia szkieletu drewnianego jest suchą technologią. Oprócz wykonania fundamentów wszystkie prace można prowadzić także w temperaturach ujemnych. Nawet w mroźne dni prace budowlane mogą być prowadzone, ponieważ domy szkieletowe nagrzewają się błyskawicznie, zatem nie trzeba mieć czynnej docelowej instalacji grzewczej, aby gipsować ściany.
• Konstrukcja budynku szkieletowego jest dziesięciokrotnie lżejsza od budynków murowanych, dzięki czemu jego fundamenty mogą być cieńsze, a więc mniej kosztowne.
• Poprawnie zaprojektowana lekka konstrukcja dachu pozwala na uniknięcie słupów go podpierających. Dzięki temu możemy uzyskać dużą powierzchnię pomieszczeń bez podpór.
• Rozpiętości w budynkach szkieletowych zaprojektowanych ze standardowych materiałów dostepnych na rynku dochodzą do 7m. Oznacza to, że kwadratowy salon o powierzchni 50m2 nie będzie potrzebował żadnych podpór na środku.
• Łatwiej niż w domu murowanym wiesza się wszelkie obrazy, półki i karnisze. Nie potrzeba do tego wiertarki z udarem tylko najzwyklejszą wkrętarkę.
• Łatwo i mniejszym kosztem wykonuje się wszelkie przeróbki, modernizacje i remonty typu otwory w ścianach, przesunięcia ścianek działowych itp. Łatwo prowadzi się instalacje.
• Ściany zajmują mniejszą powierzchnia budynku. Murowany dom o powierzchni zabudowy 100m2 będzie miał o 10m2 powierzchni użytkowej mniej niż dom szkieletowy o tej samej zabudowie.
• Materiały, z których jest zbudowany dom szieletowy w 95% są materiałami naturalnymi: drewno, gips, wełna kamienna (to przetworzony bazalt), wełna szklana (przetworzony piasek kwarcowy).
• Drewno ma zdolność do samoregulacji wilgotności dzięki czemu tworzą własny mikroklimat.
• Niska akumulacyjność cieplna sprawia, że dom można błyskawicznie nagrzać – w ciągu 2 godzin można podnieść temperaturę o 12 stopni C. Dla porównania dom murowany potrzebuje na taką zmianę min. 48 godzin. Dzięki temu, że ściany budynku składają się właściwie z samej izolacji termicznej w budynku ogrzewamy tylko powietrze. Zatem zastosowanie najprostszego programatora zawiadującego termostatem sprawia, że rachunki za ogrzewanie można obniżyć o 30-50%. Niska akumulacyjność nie jest za to powodem błyskawicznego wyziębiania się budynku – mroźną zimą w szkielecie nieogrzewanym przez całą dobę temperatura spadnie o 3 stopnie C.
• Orientacyjny roczny koszt utrzymania budynku szkieletowego o pow. 130m2 to 5.800 PLN (dane z 2010). W tę kwotę wliczony jest prąd, woda, kanalizacja, ogrzewanie elektryczne, drewno do kominka oraz wywóz śmieci.
• Konstrukcja szkieletu drewnianego jest idealną konstrukcją dla budynków biurowych. Dzięki bezwładności cieplnej można wyłączyć ogrzewanie na kilkanaście godzin, kiedy budynek nie jest użytkowany. W domu murowanym nie jest to możliwe.

Wady:

• Jedyną wadą (ale do wyeliminowania) jest gorsza akustyka. Nie oznacza to, że nie domu szkieletowego nie można wybudować przy ulicy, bo elewacja zewnętrzna chroni wnętrze przed hałasem. Jedynie wewnątrz budynku, pomiędzy pomieszczeniami przez stropy szkieletowe głosy bardziej słychać. Można wyeliminować to stosując suchy jastrych, co minimalnie podnosi koszt budowy.

Inne „wady”, o których można przeczytać na forach internetowych to tylko mity krążące wśród ludzi, więc w razie wątpliwości czy dom szkieletowy jest palny, czy zjedzą go korniki albo czy zgnije za 30 lat – zapraszamy na stronę http://www.inez.com.pl/obalamy-mity/

3. Domy z bali:

To najstarszy sposób budowania. Dziś buduje się domy z bali o grubości 6-9 cm lub z okrąglaków (z sosny, świerku, jodły, modrzewia).

• Konstrukcja zrębowa (zwana także konstrukcją węgłową, konstrukcją wieńcową, na zrąb lub na zamek)

Wykonywana jest z bali różnej wysokości, ponieważ bale pozyskiwane są z kłód tartacznych, a te są o różnych średnicach. Pierwsza warstwa bali zwana podwaliną mocowana jest do fundamentu za pomocą kotew. Łączenie bali w narożnikach wykonane jest na jaskółczy ogon, a pomiędzy sobą bale osadzone są w ten sposób, że w dolnej części bala wykonane jest wycięcie w kształcie trójkąta, co powoduje zachodzenie bala na bal. Dodatkowo ściany są dyblowane kołkami z drewna liściastego. Budowa ścian w konstrukcji wieńcowej polega na tym, że bale układa się poszczególnymi warstwami na całej długości ścian. Do budowy używa się drewna sosnowego lub świerkowego o naturalnej wilgotności. W tej technologii można wykonać w narożnikach tzw. ostatki (elementy ozdobne) wystające poza narożnik ściany. Przy połączeniu na “jaskółkę” wystająca część połączenia (ok. 5 cm) poza narożnik lub tzw. długi węgieł (wystający bal ok. 20 cm poza narożnik).

• Konstrukcja sumikowo-łątkowa

Jest to konstrukcja system ścian z bali i desek - składa się z pionowych słupków z poziomych elementów, zw. sumikami, wpuszczonych w wyżłobione pazy słupów narożnych i pośrednich, zw. łątkami. Sumiki ułożone jeden na drugim wypełniają przestrzeń między łątkami. Łątki i sumiki opierają się zwykle na zwęgłowanej podwalinie, górą związane są wieńcem oczepów. Węgary otworów takich ścian tworzą łątki ustawione bądź na wysokość całej ściany, bądź tylko otworu bali, usztywnionych w narożach zastrzałami. Deskowanie może zostać wykonane jako jedno- lub dwustronne. Przestrzeń pomiędzy okładzinami może być wypełnia materiałem izolacyjnym.