Zaopatrzenie domu w wodę jest pierwszą potrzebą życiową mieszkańców i jest także wymagane przepisami prawa. Jeśli planujesz mieć ogród, nawet nieduży, i zależy Ci na tym, aby był piękny i zadbany, także myślisz o zapewnieniu mu wody. Pogoda bywa zmienna i nie zawsze można liczyć na deszcze, a zwłaszcza wiosną rośliny potrzebują wody.
Z tego artykułu dowiesz się, czy warto i kiedy można budować własne ujęcie wody, jeśli działka, na której budujesz dom, ma dostęp do publicznej sieci wodociągowej. Przedstawimy tu rodzaje studni przydomowych i ich charakterystyki. Omówimy wymagania prawne i formalności, jakie należy uwzględnić i wypełnić, podejmując się budowy własnej studni. Porównamy orientacyjne koszty najpopularniejszych rozwiązań.
Budowa studni czy podłączenie do wodociągu?
Wybór mają inwestorzy, którzy będą budować dom na działce na terenie, gdzie jest dostępny wodociąg. Takie lokalizacje mają często zapisy w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego o obowiązkowym podłączeniu. Budowa studni nie jest jednak i wówczas wykluczona, bo może ona służyć do poboru wody na potrzeby takie jak podlewanie ogrodu, mycie urządzeń gospodarczych, utrzymanie nawierzchni ścieżek lub ogrodzenia. Własna studnia jest natomiast koniecznością, jeśli działka nie ma dostępu do publicznego wodociągu lub jeśli jest on utrudniony. Poza warunkami miejscowymi na decyzję o ewentualnej budowie własnego ujęcia wody wpływa smak i jakość wody. Woda wodociągowa jest profesjonalnie uzdatniana i regularnie badana. Może mieć nieco gorszy smak lub wydawać się za twarda, ale na pewno jest bezpieczna do spożycia oraz do użycia w pozostałych celach. Używając wody wodociągowej nie jesteśmy zobowiązani dbać o jej jakość i nie ponosimy bezpośrednio kosztów badania i uzdatniania, a w razie awarii po prostu czekamy na jej usunięcie prze odpowiednie służby. Własna studnia to z jednej strony pełna kontrola nad jakością wody, niezależność od publicznej sieci, a z drugiej koszty budowy ujęcia, uzdatniania wody i eksploatacji pompy. Woda ze studni często zawiera za dużo żelaza i manganu, które należy neutralizować używając odpowiednich filtrów. Mogą być w niej też związki azotu z nawozów sztucznych używanych na pobliskich polach, a nawet chorobotwórcze bakterie, przesączające się z nieszczelnego szamba w sąsiedztwie, dlatego budowę studni, zwłaszcza jeśli będzie ona jedynym źródłem wody dla domu, należy poprzedzić szczegółową analizą terenu i badaniami.
Jeśli zaś chodzi o koszty i sprawdzenie, co się bardziej opłaca: podłączenie do wodociągu czy własna studnia, to należy porównywać poszczególne składniki dla konkretnej lokalizacji. Z jednej strony mamy koszt podłączenia do sieci wodociągowej i ceną z jeden metr sześcienny wody, która wpłynie na wysokość opłaty miesięcznej, z drugiej zaś – koszty wykonania badań dostępności i jakości wody, opłatę za pozwolenie na budowę studni, koszt wiercenia, zakupu i instalacji pompy, a w czasie użytkowania – ewentualnych preparatów uzdatniających i filtrów wymienianych okresowo.
Jaką studnię wybudować?
Jeśli przyłączenie do publicznego wodociągu jest niemożliwe albo za drogie, to budowa własnej studni jest koniecznością. Jest kilka technologii budowy, a co za tym idzie rodzajów studni: kopana, wąskorurowa czyli abisyńska i głębinowa, wiercona. Pierwsza to kopana ręcznie studnia zabezpieczona betonowymi kręgami. Sięga ona do 20 metrów głębokości i jest stosunkowo tania w budowie. Kiedyś bardzo popularna, dziś rzadziej spotykana. Studnie abisyńskie często służą w czasie budowy, ale na dłuższy okres bywają problematyczne, bo łatwo się zamulają. Najpopularniejsze, chociaż także najdroższe, są studnie głębinowe, wiercone. Ich głębokość waha się pomiędzy 20 a 70 Jeśli chcesz oszacować koszty własnej studni głębinowej, weź pod uwagę nie tylko koszt samego odwiertu, liczony za metr głębokości, który może wynieść od stu kilkunastu do stu kilkudziesięciu złotych. Badania geofizyczne będą kosztowały kilkaset złotych, podobnie przygotowanie dokumentacji. Raport geofizyczny określi, czy w miejscu, gdzie planujesz studnię jest szansa na wodę i na jakiej głębokości, co z kolei pomoże w szacowaniu kosztu wiercenia. Do tego dochodzą koszty pompy głębinowej i jej zasilania. Po zbadaniu samej wody okaże się, czy wymaga on uzdatniania, co także wiąże się z zakupem określonego filtra. Licząc jej koszty warto pamiętać o wszystkich składnikach takiej inwestycji. Po pierwsze to kwestie formalne i przygotowanie dokumentacji; możemy je wykonać sami lub zlecić doświadczonemu wykonawcy. Koszt takiej usługi nie powinien być wyższy niż kilkaset złotych. Podobnie z wykonaniem badań geofizycznych dla naszej działki. Określą one budowę podłoża i oszacują na jakiej głębokości możemy spodziewać się wody. Specjalista przygotuje taki raport w cenie od kilkuset złotych do 1000 zł. Nie jest on niezbędny, ale warto go wykonać z dwóch powodów: po pierwsze określi czy w miejscu, w którym planujemy studnię jest szansa na wodę, a po drugie na jakiej głębokości powinniśmy ją znaleźć. To z kolei pozwala nam oszacować największy koszt budowy studni, czyli cenę odwiertu. W zależności od regionu kosztuje on od 110 do 140 zł za metr. Ponadto, musimy doliczyć koszt pompy głębinowej i zasilania jej w energię; w zależności od modelu może kosztować ona od kilkuset zł do nawet kilku tysięcy zł. Gdy mamy już wodę, nie zawsze może okazać się ona odpowiedniej jakości do celów bytowych. Warto zlecić jej badania (to kolejne kilkaset złotych), a w przypadku jej złej jakości zainwestować w stację i filtry do jej uzdatniania. To niestety kolejne kilka tysięcy zł na start i dodatkowy koszt rocznie ok 300-500 zł na wymianę zastosowanego materiału filtracyjnego.
Formalności wymagane przy budowie studni
W porównaniu w budową przyłącza do sieci wodociągowej formalności przy budowie studni jest dużo mniej. Wprawdzie położeniu studni musie być zgodne z przepisami ogólnymi i MPZP, ale wystarczy zgłoszenie do starostwa na 21 dni przed rozpoczęciem prac. Z prawnego, ale też praktycznego punktu widzenia, bo chodzi o zabezpieczenie się przed skażeniem wody, istotne jest zachowanie następujących odległości: 30 m od najbliższego drenu przydomowej oczyszczalni ścieków z rozsączeniem do gruntu lub do krawędzi pola filtracyjnego; 15 m do szamba, czyli szczelnego bezodpływowego zbiornika na ścieki lub od osadnika gnilnego oczyszczalni; 7,5 m od osi rowu przydrożnego i 5 m od granicy działki.
Rozważ budowę własnej studni, zwłaszcza jeśli masz w planie większy ogród. Jako alternatywne źródło wody przyczyni się ona do zmniejszenia opłat na wodę wodociągową. Jeśli w lokalizacji, w której będziesz budować dom, nie ma dostępu do sieci wodociągowej, studnia będzie koniecznością, więc już teraz uwzględnij ją w swoich planach inwestycyjnych.
