Nadchodzi era domów pasywnych i energooszczędnych — tak przynajmniej wynika z unijnych przepisów, które zobowiązaliśmy się wprowadzić od 2024 i 2028 r. Na co trzeba będzie uważać przy budowie?
Klasy budynków od 2024 r. a WT 2021
Dopiero zdążyliśmy się przyzwyczaić do norm WT 2021, a już mogą się zmienić! Według nowego prawa od 2024 r. Przy sprzedaży lub wynajmie domu trzeba będzie okazać świadectwo charakterystyki energetycznej budynku (podobne, jakie dziś widzimy na lodówkach: w zakresach od A do G).
Według obecnych szacunków klasy energetyczne budynków w 2024 r. mają prezentować się następująco w kWh/m2 na rok:
Klasa A: 0 kWh/m2 na rok
Klasa B: do 63 kWh/m2 na rok
Klasa C: do 75 kWh/m2 na rok
Klasa D: do 94 kWh/m2 na rok
Klasa E: do 113 kWh/m2 na rok
Klasa F: do 131 kWh/m2 na rok
Klasa G: do 150 kWh/m2 na rok
Łatwo zauważyć, że jeśli norma WT 2021 to do 70 kWh/m2 na rok, to nie wszystkie budynki klasy B… będą się w niej mieścić.
Przypomnijmy, że w 2021 roku w Rozporządzeniu Ministra Infrastruktury w sprawie warunków technicznych (tekst jednolity Dz.U. 2019 poz. 1065) określono współczynnik przenikania ciepła mieszczący się w normach WT 2021, który obecnie wynosi:
dla ścian zewnętrznych – 0,20
dla dachów, stropodachów i stropów – 0,15
dla podłóg – 0,30
dla okien fasadowych – 0,9
dla okien dachowych – 1,1
dla drzwi i bram garażowych – 1,3
Jak widać, normy są tak ostre, że trudno byłoby samemu zaprojektować dom, w którym udałoby się je spełnić. Dlatego od tego roku tak popularne stały się gotowe projekty domów. Kupując projekt, zaledwie za kilka tysięcy złotych mamy gotowy plan domu nowoczesnego, który na pewno będzie zgodny z surowymi wymogami nowej ustawy.
Co to jest dom pasywny?
Gdy mowa o domu energooszczędnym, często pojawia się drugie pojęcie – dom pasywny. O co w tym chodzi? Dom pasywny to koncepcja opracowana w latach 90. w Niemczech, która zakłada, że dom będzie w całości samowystarczalny, jeśli chodzi o ogrzewanie. Da się to osiągnąć na kilka sposobów:
pozyskując ciepło ze słońca: poprzez duże powierzchnie szyb i odpowiednie rozmieszczenie pomieszczeń.
poprzez pompę ciepła, która czerpie energię wodną, geotermalną lub z powietrza,
odzyskując ciepło z wentylacji.
Dodatkowo powinien być bardzo dobrze izolowany. Dom pasywny nie powinien potrzebować do ogrzania więcej niż 15 kWh na m2 rocznie. Dom energooszczędny według norm WT 2021 nie powinien potrzebować więcej niż 70 kWh na m2 rocznie (według norm dla 2024 r. To będzie dom w klasie A).
Ile kosztuje ogrzanie gazem domu pasywnego? Jeśli rocznie potrzeba 150 kWh do ogrzania domu pasywnego, a gaz kosztuje 25 gr za kWh, to rachunek wyniósłby ok. 37,5 zł.
Ile kosztuje ogrzanie olejem domu pasywnego? Jeśli rocznie na m2 potrzeba 1,5 litra oleju opałowego, który kosztuje 5,5 zł za litr, to rocznie trzeba zapłacić 825 zł.
Ile kosztuje ogrzanie prądem domu pasywnego? Jeśli kWh prądu kosztuje 1 zł, to rocznie trzeba byłoby zapłacić 150 zł.
*dom o powierzchni 100 m2, ceny dla października 2023
Jak widać, różnica jest znaczna. Biorąc pod uwagę surowe normy i wysokie ceny prądu, warto rozważyć choćby niektóre rozwiązania inspirowane ideą domów pasywnych w swoim domu.
Dom bez pieców w 2027 czy 2028 r.?
Bardzo ciekawie prezentuje się sytuacja budujących, jeśli chodzi o wybór źródła ogrzewania do swojego domu. Przypomnijmy, że węgiel, olej opałowy, drewno, pellet, węgiel i gaz – są na cenzurowanym. Na razie jeszcze nie ma zakazu montowania większości nowoczesnych pieców, ale jego wprowadzenie zbliża się szybko, bo ma wejść w życie w 2027 roku. Z kolei od 2028 r. Wszystkie nowe domy w Unii Europejskiej mają być zeroemisyjne. W praktyce muszą więc być wyposażone w instalacje takie, jak:
pompa ciepła,
panele fotowoltaiczne,
wolnostojący grzejnik elektryczny, promiennik,
naścienne grzejniki elektryczne,
ogrzewanie podłogowe.
Łatwo zauważyć, że są to jednocześnie jedne z najdroższych dostępnych na rynku rozwiązań.
Dom-stodoła, dom z gliny, dom kopułowy – czy spełnią te normy?
Można się zastanawiać, czy alternatywne formy budownictwa mają jeszcze przyszłość, skoro do budowy zgodnej z WT2021 potrzeba tak nowoczesnych materiałów? Jeśli chodzi o dom-stodołę, to nowoczesne projekty uwzględniają obowiązujące normy, jak np. w tym projekcie domu energooszczędnego.
Z kolei domy kopułowe zostały stworzone zgodnie z ideą domów pasywnych, więc prawidłowo wykonane powinny jak najbardziej wpisywać się w te założenia. Nieco gorzej może być w przypadku domów ze słomy. Bloczki słomiane mają niską przenikalność ciepła, a takie domy buduje się najczęściej w technologii energooszczędnej lub pasywnej, z wykorzystaniem OZE.
Energooszczędne domy nowoczesne – przykłady rozwiązań
Panele słoneczne montowane na dachu gotowego domu rzadko wyglądają estetycznie. Dlatego warto szukać projektów nowoczesnych domów, które już uwzględniają solary.
Z kolei jeśli chodzi o pompę ciepła, to powinna być uwzględniona już na etapie projektowania domu, bo inaczej nie będzie dało się jej później dodać. Gotowe projekty domów z pompą ciepła uwzględniają miejsce na całą instalację.
W przypadku kominków warto inwestować w rozwiązania, które akumulują ciepło i pozwalają cieszyć się nim dłużej. Na etapie budowy można rozwiązać też powszechne problemy z przenikaniem zimna do domu, jak np. wiecznie zimne podłogi i straty ciepła do gruntu. Pomysł na dom na wysokiej platformie to rozwiązanie tego typu problemu, idealny również tam, gdzie poziom wód gruntowych może być wysoki. Wspomniane już przeszklenia i odpowiednie usytuowanie domu względem stron świata, mogą sprawić, że we wnętrzu będzie zdecydowanie cieplej, niż w zwyczajnym domu. Warto jednak dobrze przemyśleć taki projekt, a najlepiej – odwiedzić wcześniej kilka takich domów (np. zatrzymując się w ekologicznej agroturystyce). Nieprzemyślane rozwiązania prowadzą do zaskakujących komplikacji, jeśli np. w domu jest latem tak gorąco, że wewnątrz nie da się wytrzymać.
FAQ: Pytania i odpowiedzi
Od kiedy tylko domy energooszczędne?
WT 2021 obowiązuje tych inwestorów, którzy uzyskali pozwolenie na budowę domu po 1 stycznia 2021 roku.
Domy zeroemisyjne mają być budowane po 2028 r.
Jaki energooszczędny dom najtańszy?
Pozostaje jeszcze pytanie o to, czy da się postawić energooszczędny dom tanio, a także jaki dom jest najtańszy w budowie? Zdecydowanie warto szukać wśród projektów domów szkieletowych, bo pozwalają one dobrać ocieplenie o nawet wysokich parametrach. Inna ciekawa możliwość to tzw. domy w paczce, jak w systemie Eneroo.
Dom parterowy czy z poddaszem?
Jeśli chodzi o energooszczędność budynków, to nieco tańsze może być przygotowanie domu parterowego. Przez skosy dachu zazwyczaj ucieka więcej ciepła, a poddasze trzeba dodatkowo ocieplić.
