Zalanie domu to nie tylko wyzwanie związane z usunięciem wody, ale także z konsekwencjami, jakie pozostawia nadmiar wilgoci. Jak pisaliśmy w artykule “Zalanie domu - i co dalej” brak szybkiej reakcji może prowadzić do rozwoju pleśni, osłabienia konstrukcji budynku i pogorszenia warunków zdrowotnych w jego wnętrzu. Oto szczegółowy przewodnik, jak skutecznie pozbyć się wilgoci i odbudować dom po zalaniu.
Pierwsze kroki: usunięcie wody i oczyszczenie wnętrza
Kiedy tylko woda opadnie, pierwszym zadaniem jest usunięcie resztek wody z domu. Można to zrobić za pomocą pomp, mopów lub wiader, w zależności od ilości pozostałej wody. Ważne, aby działać szybko, ponieważ każda godzina opóźnienia zwiększa ryzyko rozwoju pleśni i uszkodzenia konstrukcji budynku. Po usunięciu wody należy dokładnie oczyścić wnętrze z mułu, piasku i innych zanieczyszczeń, które zostały wniesione przez wodę.
Kolejnym krokiem jest wyniesienie z domu wszystkich zalanych przedmiotów, takich jak meble, dywany, sprzęty elektroniczne czy ubrania. Nawet jeśli niektóre z tych rzeczy wydają się być w dobrym stanie, wilgoć może sprawić, że wkrótce staną się nieużyteczne lub stanowić zagrożenie dla zdrowia. Szczególną uwagę należy zwrócić na materiały, które chłoną wodę, takie jak tapicerki czy płyty kartonowo-gipsowe – w większości przypadków nie będą nadawały się do ponownego użytku.
Dezynfekcja po zalaniu domu
Woda powodziowa niesie wiele zagrożeń zdrowotnych dla ludzi i zwierząt w postaci bakterii, wirusów, a także substancji toksycznych. Dlatego przed przystąpieniem do odbudowy zniszczeń należy bezwzględnie wyeliminować źródła patogenów.
Pleśń w budynku może pojawić się już w 48 h po zalaniu, szczególnie w ciepłych, wilgotnych i słabo wentylowanych pomieszczeniach. Przed przystąpieniem do dalszych prac konieczne jest:
- Dezynfekowanie pomieszczeń:
Użyj preparatów na bazie chloru i alkoholu, aby wyeliminować bakterie, wirusy i pleśń.
Zastosuj środki grzybobójcze do drewna i ścian.
- Zabezpieczenie osobiste:
Prace dezynfekcyjne wykonuj w rękawicach ochronnych, masce i kaloszach.
Usunięcie materiałów nienadających się do odzysku
Nie wszystkie elementy wyposażenia domu można uratować. Do usunięcia będą tapicerowane meble, dywany, kołdry, poduszki, książki, zalane meble z płyty wiórowej, zamoczona wełna mineralna, płyty karton-gipsowe i inne materiały chłonące wodę. Natomiast do oczyszczenia i dezynfekcji z reguły nadają się płytki ceramiczne czy metalowe elementy wyposażenia.
Metody osuszania budynku po zalaniu
Metod osuszania budynków jest sporo: od naturalnych po bardzo zaawansowane technicznie.
Naturalne osuszanie
Wietrzenie pomieszczeń przy otwartych oknach i drzwiach.
Stosowanie przeciągów, aby przyspieszyć ruch powietrza.
Mechaniczne osuszanie
Użycie profesjonalnych osuszaczy powietrza, które usuwają wilgoć z powietrza i powierzchni.
Zastosowanie nagrzewnic i wentylatorów do przyspieszenia procesu schnięcia.
Osuszanie specjalistyczne
Skorzystanie z usług firm zajmujących się osuszaniem, które stosują zaawansowane techniki, np. iniekcję krystaliczną czy osuszanie mikrofalowe.
Jeśli osuszanie dotyczy budynku mieszkalnego, nie zawsze możemy pozwolić sobie na metody naturalne, gdyż mogą one potrwać kilka lat. W takim przypadku wybór metody zalecamy powierzyć specjalistycznej firmie dysponującej wiedzą i właściwymi urządzeniami.
Osuszanie ścian i podłóg
W zależności od technologii budowy, dalsze kroki mogą wymagać innego działania.
Dom drewniany teoretycznie łatwiej osuszyć po zalaniu. Potwierdzają to zarówno wykonawcy, jak i firmy ubezpieczeniowe. Nie trzeba kuć, łatwiej otworzyć ścianę i dokonać wymiany uszkodzonych instalacji.
Drewno konstrukcyjne używane przy produkcji domów drewnianych, powinno być zaimpregnowane – dlatego, krótki i nawet intensywny kontakt z wodą, nie powinien wywołać katastrofalnych skutków. Widać to po konstrukcjach dachowych, które nawet jeśli w wyniku błędów montażowych są zalewane – swoje parametry wytrzymałości tracą dopiero po kilku latach.
Po zalaniu należy ścianę drewnianą odsłonić, oczyścić i odkazić właściwymi preparatami na bazie chloru, a potem poddać procesowi osuszania. Drewno naturalnie odda nadmiar wilgoci, dlatego zamiast osuszania punktowego, najlepiej suszyć poprzez ruch powietrza (wietrzenie – zimne powietrze, dmuchawy – ciepłe powietrze). Kiedy drewno uzyska prawidłową wilgotność, miejsca które miały kontakt z wodą należy ponownie zaimpregnować.
Zamoczoną wełnę mineralną, absorbujące wodę materiały izolujące, płyty wiórowe czy boazerię należy usunąć. Płyty karton-gips, nawet te odporne na wodę, mogą także nie nadawać się do ponownego użycia. Trochę inaczej jest w przypadku płyt OSB 3 czy płyt cementowo-włóknowych np. Fermacell, które powinny poradzić sobie z krótkotrwałym nadmiarem wody w naszym domu.
W domu murowanym, w zależności od zastosowanej technologii budowy, rozmiar strat może być różny.
Gazobeton, mimo wielu pozytywów, chłonie wodę znacznie bardziej niż pustak ceramiczny. Mokry bloczek z gazobetonu dość łatwo się kruszy. Jednakże mimo utrzymywania wilgoci, jako samodzielny materiał lepiej sobie radzi z pleśnią i grzybami. Inaczej zachowa się pustak ceramiczny, a jeszcze inaczej keramzytowy. Przy osuszaniu domu w technologii tradycyjnej procedura działań jest taka sama.
Po usunięciu wody i zbędnych przedmiotów utrzymujących zawilgocenie (np. tapety, wykładziny), należy przygotować się na skucie zamoczonych tynków. Przyjmuje się, że ścianę należy odsłonić 40-50 cm powyżej linii wilgoci, która została na tejże ścianie. Pustki powietrzne, a także betonowy strop należy nawiercić tak, aby pozostająca tam woda znalazła ujście. Potem pozostaje już suszenie.
Osuszanie okien i drzwi po zalaniu domu
Okna drewniane obecnie produkuje się w oparciu o elementy klejone. Rama ze sklejanych części jest dużo odporniejsza na proces nasączania, wypaczenia czy kurczenia się w kontakcie z wodą. Dodatkowo w procesie produkcji okna drewniane są impregnowane ciśnieniowo i dobrze zabezpieczone farbą zewnętrzną. Okna drewniane i te wykonane z PCV należy w przypadku zalania dokładnie oczyścić z mułu i poddać konserwacji mechanizmy ruchome.
Drzwi wewnętrzne z wypełnieniem z tektury po zalaniu będą w zasadzie do wyrzucenia. Do odzyskania mogą być klamki i mechanizmy metalowe. Pełne drewniane i metalowe mają szansę przetrwać. Drewniane, jeśli same drzwi lub futryny nie stały zbyt długo w wodzie, mogą wymagać dodatkowych regulacji.
Jak sprawdzić wilgotność ścian?
Oprócz oceny sensorycznej, do dokładnej kontroli służy wilgotnościomierz.
Ścianę murowaną uznaje się za suchą, jeśli jej wilgotność wynosi do 3%. Przedział pomiędzy 4-6% wskazuje na lekkie zawilgocenie, które nie wymaga osuszania.
Ściana drewniana i jej elementy konstrukcyjne nie powinny przekraczać wilgotności 18%. Przy drewnianych materiałach wykończeniowych (np. parkiet, deska elewacyjna) ich wilgotność nie powinna być większa niż 10%.
Jeśli wilgotność ścian mieści się w powyższych parametrach można przystąpić do odnawiania ścian i podłóg.
Renowacja i odbudowa budynku po zalaniu
Prace renowacyjne często obejmują odbudowę ścian i podłóg, z wykorzystaniem nowoczesnych materiałów odpornych na wilgoć, takich jak płyty cementowo-włóknowe, oraz zastosowanie nowych tynków i farb. Ważnym elementem jest także wymiana lub modernizacja izolacji termicznej i akustycznej, co nie tylko poprawia komfort, ale również wpływa na efektywność energetyczną budynku.
Równie istotna jest naprawa lub wymiana okien i drzwi. Drewniane elementy wymagają impregnacji i regulacji, aby przywrócić im funkcjonalność i estetykę. Natomiast materiały takie jak płyty wiórowe czy elementy tekturowe zazwyczaj wymagają całkowitej wymiany ze względu na ich ograniczoną trwałość i podatność na uszkodzenia.
Zapobieganie przyszłym zalaniom domu
Po zakończeniu osuszania i odbudowy warto zainwestować w zabezpieczenia, które zminimalizują ryzyko przyszłych strat:
Regularna konserwacja instalacji wodno-kanalizacyjnych.
Ubezpieczenie nieruchomości od skutków zalania.
Rozważenie zastosowania technologii budowlanych odpornych na zalanie, np. podwyższone fundamenty czy izolacje przeciwwilgociowe.
Pozbycie się wilgoci i usunięcie skutków zalania to proces wymagający czasu, precyzji i zaangażowania. Szybkie działanie, zastosowanie odpowiednich metod osuszania i dezynfekcji oraz przemyślana odbudowa pozwolą na przywrócenie funkcjonalności domu i zminimalizowanie dalszych szkód. Przy zalaniu warto korzystać z pomocy specjalistów, a później regularnie monitorować stan techniczny budynku.
