Budować dom czy kupić mieszkanie? I co warto przy tym brać pod uwagę?
Budowa domu lub kupno mieszkania to jedna z ważniejszych decyzji, które podejmuje się w ciągu całego życia. Wydawać się może, że jedna z tych opcji jest dużo droższa od drugiej. Czy więcej prywatności, spokój i kontakt z naturą są faktycznie bardziej kosztowne od bliskości teatru czy galerii handlowej i sąsiadów za ścianą?
Dom jednorodzinny w cenie mieszkania?
Ceny mieszkań ciągle rosną, zwłaszcza w dużych miastach, a ostatnio rosną bardzo szybko. Według ekspertów ta sytuacja nie zmieni się także w 2022 roku. Należy się natomiast spodziewać, że jakaś część inwestorów skorzysta z możliwości budowania bez pozwolenia domów o powierzchni zabudowy do 70 m kw. i z tego, że pojawi się wiele ofert kredytów hipotecznych bez wkładu własnego.
W 2021 roku ceny mieszkań wzrosły o około 10% w porównaniu z rokiem 2020. Jest to spowodowane dużym popytem na mieszkania oraz wciąż rosnącymi cenami materiałów budowlanych. Ktoś kto rozważa zakup mieszkania musi się też liczyć z kosztami wykończenia, czyli położenia podłóg, pomalowania ścian itp., które także rosną.
Wzrost cen materiałów budowlanych wiąże się z trwającą od długiego czasu wysoką inflacją. W październiku 2021 roku były one wyższe o średnio 20,5% w porównaniu z październikiem poprzedniego roku. Warto zauważyć, że te ceny rosną z dynamiką dwukrotnie wyższą niż inflacja. Dlatego inwestorzy coraz pilniej śledzą możliwości skorzystania z różnych dofinansowań. Można je pozyskać od instytucji, głównie samorządów terytorialnych, których celem jest poprawa jakości środowiska naturalnego. Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej oferują kilka programów, które pomagają opłacać energooszczędne rozwiązania zastosowane przy budowie domu.
Kwota, jaką trzeba przeznaczyć na budowę domu jednorodzinnego jest porównywalna do ceny mieszkania w mieście, a bywa, że ten za sam budżet można uzyskać większą powierzchnię użytkową w domu niż w mieszkaniu, zwłaszcza w dużych miastach i w ich okolicach. Oba rozwiązania mają jednak swoje zalety i wady. Z jednej strony mieszkanie łatwiej sprzedać lub wynająć, a ponieważ mieszkania drożeją, więc można liczyć, przynajmniej na zwrot inwestycji, jeśli nie na zysk. Z kolei w domu łatwiej zamieszkać rodzinie wielopokoleniowej, więc staje się on zabezpieczeniem dla dzieci i wnuków, a ze sprzedażą też raczej nie będzie problemu, jeśli dom będzie zbudowany w dość dostępnej lokalizacji.
Koszty utrzymania domu i mieszkania
Pierwsze, co przychodzi na myśl, jeśli chcemy porównać wybór projektu domu i kupno mieszkania, to fakt, że w przypadku domu inwestor ma więcej swobody. Właściciel mieszkania nie ma wpływu na rodzaj ogrzewania. W domu jednorodzinnym mamy kontrolę nad jakością oraz kosztami systemu grzewczego, paliwa i termin rozpoczęcia sezonu grzewczego W bloku zajmują się tym najpierw deweloper, a potem wspólnota mieszkaniowa i administracja. Poza tym, przy wyborze apartamentu należy uwzględnić dodatkowe opłaty za wywóz śmieci, sprzątanie klatki schodowej, miejsce parkingowe, które przy przedłużającej się inflacji również będą coraz wyższe. W domu sam zajmujesz się sprzątaniem. Nie musisz płacić za wodę, jeśli masz własną studnię, ale należy pamiętać, że w Twojej gestii będzie jej konserwacja i naprawianie. To kolejna sprawa warta omówienia. Jeśli decydujesz się na budowę domu musisz zdać sobie sprawę, że sam decydujesz, co i kiedy naprawiasz, kiedy zrobisz przegląd rynien, czy zrobisz to sam, czy wynajmiesz fachowców. W bloku każdy z mieszkańców płaci składki na fundusz remontowy, a ich wysokość ustalana jest przez wspólnotę i zależy od tego, jak dobrze pracuje administracja. Z jednej strony nie trzeba się martwić o te sprawy na co dzień, ale z drugie – mieszkańcy mają ograniczony wpływ na sposób wydawania tych funduszy.
W domu więcej pokoi, w bloku więcej sąsiadów – komfort mieszkania
Decydując się na jedną z opcji wybierasz, jak komfortowe będzie Twoje życie w przyszłości. Jeśli to będzie mieszkanie, wprowadzisz się do wybudowanego przez dewelopera bloku, który został zaprojektowany na podstawie uśrednionych oczekiwań. Dzięki dużej liczbie dostępnych na rynku projektów domów dużo łatwiej jest znaleźć taki, który pod wieloma względami będzie odpowiadał domownikom. Daje to możliwość połączenia pożądanej lokalizacji ze standardem wykończenia. Często poszukiwania mieszkania, które łączy te dwie cechy okazuje się niezwykle czasochłonne. Problem, gdzie zmieścić rower, narty i stertę ubrań „nie na tę porę roku” zna każdy, kto chociaż przez parę lat mieszkał w bloku. Inwestorzy nawet w niewielkim domu znajdą przestrzeń, którą można zagospodarować na dodatkowy schowek. Również duże znaczenie ma wielkość garażu, który poza tym, że chroni Twój samochód, daje Ci gwarancję miejsca postojowego. Rodzina, która do Ciebie przyjedzie, nie będzie musiała parkować dwie ulice dalej, bo zostawią auto na podjeździe. W miastach, przy osiedlach, zawsze jest problem z parkingiem. Jeśli nie ma możliwości wynajęcia prywatnego miejsca postojowego na zewnątrz lub w garażu podziemnym, batalia o miejsce do parkowania może odbywać się każdego dnia.
Dom daje Ci możliwość większego i częstszego kontaktu z naturą. W każdej chwili możesz wyjść do ogrodu, wypić kawę na tarasie. Nawet jeśli musisz dojeżdżać do pracy, szkoły, większego centrum handlowego, cisza i spokój Ci to rekompensują. Galerie handlowe, kina i teatry, restauracje dla jednych osób są miejscami ciągłego huku, dla innych miejscem odpoczynku. Warto pomyśleć o wszystkich domownikach. W mieście jest wszędzie bliżej, jednak do wyprowadzania psa zostaje czasem mały skwer przy bloku lub pobliski park. Poza tym – czy balkonu, nawet średni, zastąpi własny taras i ogród?
Prywatność i bezpieczeństwo
Dom jednorodzinny to niemal synonim prywatności. Za ścianą nie będziesz miał hucznych imprez co sobotę, a nad głową nie będą skakać dzieci sąsiada. Spokój to wartość, którą najbardziej docenisz w późnym okresie swojego życia, a projekt czy to mieszkania, czy domu powinno się wybierać na kilkanaście przyszłych lat, a nie tylko w obecnej sytuacji. Jeden z większych atutów własnej parceli można było dostrzec w czasie pandemii, kiedy prywatny kawałek ogródka, możliwość kontaktu z naturą i przestrzeń do odpoczynku były na wagę złota, bo nie należało bez wyraźnej potrzeby wychodzić z domu.
Jedni czują się bezpieczniej w towarzystwie, inni w samotności. Z jednej strony dobrze jest mieć za ścianą kogoś, kto w razie potrzeby będzie mógł nam pomóc, z drugiej – możemy nie znać tej osoby w pełni. Z sąsiadem z działki obok jest trochę podobnie – także może mieć oko na Twój dom podczas wakacyjnego wyjazdu. To już zależy od inwestora, gdzie czuje się bezpieczniej. Obecnie większość nowo budowanych osiedli jest wyposażona w kamery, szlabany, zabezpieczenia, dzięki którym nikt obcy nie może wejść na teren mieszkańców. Dom także można zabezpieczyć systemowo, ale trzeba się liczyć z tym, że koszty, szczególnie w przypadku posiadłości na obrzeżach miast czy wsi, będą wyższe, bo w blokach rozkładają się one na wiele rodzin.
To, czy wybierzesz dom czy mieszkanie, powinno być wynikiem tylko i wyłącznie Twoich przemyśleń. Wybierasz dla siebie i swojej rodziny, dlatego pamiętaj, że wielkość i ilość pokoi ma znaczenie, a każdy potrzebuje prywatności. Jeśli posiadasz własną działkę, jesteś już w połowie drogi do wybudowania swojego domu, a dzięki odpowiedniemu projektowi i poradzie fachowców, będziesz mieszkał wygodnie i na swoim, nie będziesz od nikogo zależny.
