Działka siedliskowa – co to znaczy?
Działka siedliskowa to tak naprawdę również działka rolna, a konkretnie jej część obejmująca siedlisko. Gdybyśmy cofnęli się w czasie lub przynajmniej odwiedzili dzisiejszą wieś, to zauważylibyśmy długie pasy pól uprawnych czy łąk z osobnym, oddzielonym często płotem, terenem o zwartej zabudowie, na której znajduje się np. dom i stodoła lub inne zabudowania gospodarcze. To właśnie siedlisko, służące dawniej gospodarzom za mieszkanie z przydomowym ogródkiem czy studnią i dostępem do drogi. Większość osób nie szuka dziś na portalach z ogłoszeniami hektarów pól, lecz samego domu, Stąd taka popularność samych działek siedliskowych. Wydzielenie ich od pól uprawnych ułatwia sprzedaż nie-rolnikowi, a dawnemu właścicielowi pozwala zachować to, co często z jego punktu widzenia jest najcenniejsze, czyli grunty orne.
Działka siedliskowa – kto może kupić?
W ostatnich latach było sporo zawirowań prawnych wokół działek siedliskowych. Pokutuje mit, że działki siedliskowej nie da się kupić lub że wiąże się to z wieloma komplikacjami. W rzeczywistości nie jest to aż tak trudne:
- działkę rolną o powierzchni do 0,3 ha może kupić każdy,
- tak samo jak działkę siedliskową o powierzchni do 0,5 ha, jeśli stoi na niej dom i zabudowania gospodarcze,
- działkę o powierzchni od 0,3 do 0,99 ha da się kupić, jeśli KOWR nie zgłosi chęci skorzystania z prawa pierwokupu,
- działkę o powierzchni powyżej 1 ha może kupić rolnik.
Jednak nawet ten ostatni punkt w rzeczywistości da się spełnić prościej, niż by się mogło wydawać. Do grona rolników zaliczyć można również osobę, która ukończyła internetowy kurs rolniczy lub kogoś, kto już ma gospodarstwo rolne o powierzchni min. 1 ha i mieszka w gminie, w której znajduje się działka.
Jak widać, trudności związane z zakupem działki siedliskowej czekają raczej tylko wizjonerów, którym marzy się kilkanaście czy kilkadziesiąt hektarów. Ale porównajmy powierzchnię małej działki siedliskowej z gruntami pod zabudowę domu w mieście czy pod miastem, które bardzo często mają najwyżej kilkaset metrów. Powierzchnia przeciętnej działki siedliskowej, nawet tej najmniejszej, która nie ma nawet 3000 m2, w zupełności wystarczy do zaspokojenia wszystkich życiowych potrzeb.
Kto może zbudować dom na działce siedliskowej?
Jeśli chodzi o budowanie domu na działce rolnej, to zasady wynikają z odpowiedzi na pytania z poprzedniego akapitu. Czyli: rolnik może wznosić budynki potrzebne do życia i prowadzenia działalności rolnej. Jak już ustaliliśmy, rolnikiem nie jest zbyt trudno zostać, a za działalność rolną może uchodzić np. posiadanie łąki pod pastwiska dla sąsiadów czy przydomowego ogrodu.
Warto też wiedzieć, że prawo do budowania domu na działce rolnej może zostać przeniesione na nowego właściciela, a więc jeśli było już kiedyś wydane, to na jego podstawie też można się budować. Nie-rolnicy, którzy kupili siedlisko i nie mają pozwolenia na budowę, często przerabiają obórki, chlewiki i stodoły na domy, żeby obejść problem z budowaniem domu na działce rolnej od podstaw.
Ile kosztuje działka siedliskowa?
Jeśli chodzi o to, ile kosztuje działka siedliskowa, to istnieje dobra wiadomość. Z jednej strony rezerwa inwestorów, którzy nie znają przepisów i boją się kupować takie działki, a z drugiej – brak rozeznania rolników w cenach, sprawiają, że takie grunty są znacznie tańsze niż budowlane. Jeśli np. średnia cena metra domu w Białymstoku to 5213 zł, to działka z domem kosztuje w tym regionie średnio… 96 zł za m2. Do ceny działki siedliskowej często trzeba doliczyć koszty remontu siedliska. Nadal jednak nie da się porównać tak taniej działki o powierzchni kilku tysięcy metrów z kilkusetmetrową parcelą w mieście, na której często stoi obok siebie kilka domów.
Przeciętne siedlisko z kilkupokojowym domem, który nadaje się do zamieszkania, kosztuje dziś ok. 150 tys. zł. Działki siedliskowe często mają liczne walory, których praktycznie nie spotyka się w ofertach domów w mieście, jak np. jezioro lub staw, las, liczne budynki gospodarcze, piwniczkę, miejsce na ognisko, altanę, sad...
Odrolnienie działki – koszty i formalności
Skoro zakup działki rolnej jest tak tani, a ceny gruntów budowlanych szaleją, to następnym nasuwającym się pytaniem jest: jak przekształcić działkę rolną na budowlaną? Gdyby to było proste, już dawno deweloperzy odkryliby tę furtkę i kupowali wielohektarowe gospodarstwa po to, by szybko i tanio przekształcić je w osiedla. Może więc na szczęście nie jest łatwo o odrolnienie działki. Koszty i formalności są liczne. Dość powiedzieć, że urząd gminy ma nieokreśloną ilość czasu na rozpatrzenie wniosku i że praktyka pokazuje, że bardzo rzadko dochodzi do odrolnienia działki. Jeśli to się udaje, to najczęściej z bardzo konkretnego powodu: np. przez zniszczenie środowiska lub budowę autostrady na tym terenie już i tak nie da się prowadzić działalności rolniczej, więc urząd może grunt czystym sumieniem odrolnić.
Jeśli jednak działalność rolna może być w danym miejscu prowadzona, to wójt gminy raczej nie odrolni działki tylko po to, by przyjezdny mógł postawić sobie tam nowe siedlisko. Rozważając szanse na odrolnienie, warto wziąć pod uwagę, że urzędnicy rozpatrujący sprawy rolne operują nieco innymi kategoriami niż młode małżeństwo, które właśnie kupiło urocze siedlisko. Z punktu widzenia rolnika liczy się np. klasa ziemi – im wyższa, tym bardziej opłacalną produkcję rolną da się prowadzić na tym terenie, a szansy na odrolnienie działki są mniejsze.
Projekty domów idealne na działkę siedliskową
Poniżej kilka pomysłów na to, co można zbudować na działce rolnej:
Dworek polski
Ciekawym pomysłem jest coś w rodzaju dworku polskiego. Nawiązujący do tradycyjnej architektury będzie prezentował się bardzo malowniczo w sielskim krajobrazie. Wiele osób marzy o zakupie dworku lub pałacu, ale rezygnują z obaw o komplikacje i konieczność remontu. Nowy, energooszczędny dom jak w projekcie domu Z2 D pozwala zrealizować to marzenie znacznie tańszym kosztem.
Tradycyjny dom drewniany
Na siedliskach najczęściej można spotkać dawną, drewnianą zabudowę, dlatego drewniane domki tak świetnie wpisują się w klimat takich miejsc. Tani projekt domku w technologii szkieletowej pozwala na szybką budowę bez komplikacji, a powstały budynek wpisze się w otoczenie budynków gospodarczych. Zobacz projekt domu Z71 D.
Dom drewniany na zgłoszenie
Domek o powierzchni 65 m2 możesz zbudować bez występowania o pozwolenie na budowę. Tradycyjne drewniane okiennice i weranda z ozdobnymi belkami przystropowymi pozwalają mu się wpisać w krajobraz niemal dowolnego regionu Polski. Zobacz projekt domu Z16 D.
