Kurczy się lista sposobów, w jakie można legalnie dziś i za kilka lat ogrzewać dom. Zewsząd słychać o tym, dlaczego warto zamontować pompę ciepła. Sprawdźmy, czy rzeczywiście tak jest i z czym wiąże się pompa ciepła w domu.
Pompa ciepła – komfort użytkowania
Jednym z pierwszych aspektów, jakie trzeba wymienić w kontekście tego, czy warto zamontować pompę ciepła, jest komfort użytkowania. Większość osób budujących dom ma 35-45 lat, więc perspektywa starości nie jest już dla nich aż tak odległa. I właśnie tu wygrywa pompa ciepła w domu nad innymi rozwiązaniami, takimi jak ekogroszek, węgiel czy drewno. “Organizowanie” opału, składowanie, noszenie, sprzątanie i mycie pieca — to może się wydawać drobna niedogodność. Jednak dla osób samotnych czy starszych to już bardzo uciążliwe obowiązki. Jak to działa? Wystarczy ją włączyć, by po kilkudziesięciu minutach w domu było naprawdę ciepło.
Ważne! Z wypowiedzi użytkowników w wątkach na forum o tym, czy warto zamontować pompę ciepła, wynika, że zdecydowanie lepiej sprawdza się połączenie pompy z ogrzewaniem podłogowym, niż pompy z tradycyjnymi grzejnikami. Ciepła podłoga równomiernie ogrzewa cały dom przy temperaturach rzędu 27-30 stopni, podczas gdy grzejniki, aby osiągnąć podobny efekt cieplny, często aż parzą z temperaturami rzędu 60-80 stopni. To większe obciążenie pompy ciepła, a w efekcie — większe wydatki.
Więcej: Budowa domu a źródło ciepła. Co będzie się opłacać w 2024 r. i dalej?
Czy warto zamontować pompę ciepła – wydajność
Najwięcej kontrowersji budzi wydajność pompy ciepła w starym budownictwie. Mówiąc w skrócie, działanie pompy ciepłe jest tym tańsze, im mniej energii potrzeba do ogrzania domu. Najlepiej sprawdza się więc w nowoczesnym, pasywnym budownictwie, gdzie potencjalnie koszty ogrzewania mogą spaść z kilku tysięcy do kilkuset czy kilkudziesięciu złotych rocznie! Przykład podany przez magazyn Rynek Instalacyjny robi wrażenie: dom pasywny o powierzchni 156 m2 potrzebuje 15 kWh/(m2 · rok), czyli ok. 2400 kWh rocznie, z czego samo ogrzewane pochłania 200–250 kWh rocznie (reszta to chłodzenie latem i podgrzewanie wody). “Wydatek ten jest rekompensowany przychodami z energii elektrycznej wyprodukowanej w instalacji PV i oddanej do sieci energetycznej.” - pisze portal. Warto jednak nadmienić, że mowa tu o oddawaniu energii z fotowoltaiki do sieci na “starych” zasadach, obowiązujących osoby, które już od dawna są podłączone do sieci. Nowych użytkowników obowiązują mniej korzystne zasady, o czym warto pamiętać, zastanawiając się, czy warto zamontować pompę ciepła z fotowoltaika w roku 2025 i później.
Pompa ciepła w starym budownictwie
Wszystko to dotyczy, jak już pisaliśmy, budynków pasywnych, energooszczędnych i zeroemisyjnych. Zdecydowana większość dostępnych obecnie projektów domów po odpowiednim dociepleniu spełnia jedną z tych norm, więc w ich przypadku wydatki związane z ogrzewaniem pompą ciepła w domu rzeczywiście nie będą aż tak wysokie (warto jednak w tym miejscu zapytać, czy skoro dom pasywny zużywa tak mało energii, to czy nie dotyczyłoby to praktycznie każdej innej technologii grzewczej)?
Jeśli dom pasywny potrzebuje 15 kWh/m2, a stary dom - 150 kWh/m2 , to widać jak na dłoni, że w tym drugim przypadku eksploatacja pompy ciepła w domu będzie 10-krotnie droższa. “Obecnie mam tak: stara energochłonna pompa ciepła ogrzewa dom 164 m kw., zużywając rocznie 10-11 tys. kWh. Do tego dochodzi zużycie domowe około 2-3 tys. kWh. Na dachu mam 9,9 kWh fotowoltaiki. Rocznie dopłacam do prądu około 6-7 tys. zł.” - czytamy w Money.pl. “Potrzebuję porady. Dostałem rachunek za pół roku na prawie dziewięć tysięcy złotych i nie ukrywam, że jestem w szoku. “ - pisze ktoś inny. 6-9 tys. zł za ogrzewanie? Wydaje się, że to porównywalnie z innymi sposobami na pozyskiwanie prądu i to bez konieczności ponoszenia dziesiątek czy setek tysięcy złotych na inwestycję w pompę ciepła w domu.
Dofinansowanie do pompy ciepła
W takim razie czy warto inwestować w pompę ciepła? Nie da się ukryć, że jeśli inwestycja miałaby być finansowana z własnej kieszeni, to odpowiedź na to pytanie nie zawsze będzie twierdząca. Jednak na montowanie pompy ciepła można wziąć dotację, co nieco upraszcza poradzenie sobie z tymi wydatkami. Ile i na co można obecnie dostać w ramach programu “Czyste Powietrze”?
Do 66 tys. zł za montaż pompy ciepła z lub bez instalacji fotowoltaicznej dla gospodarstw domowych, w których dochód na osobę to maks. 135 tys. zł rocznie.
Do 99 tys. zł za montaż pompy ciepła z lub bez instalacji fotowoltaicznej dla gospodarstw domowych, w których dochód na osobę to maks ok. 1900 zł.
Do 135 tys. zł za montaż pompy ciepła z lub bez instalacji fotowoltaicznej dla gospodarstw domowych, w których dochód na osobę to maks ok. 1090 zł.
A o jaki procent dofinansowania chodzi? Na podstawowym poziomie dofinansowania chodzi o 40 proc. kosztów pompę ciepła, ale tylko do kwoty 12 tys. zł. Na najwyższym poziomie dofinansowania można liczyć na pokrycie do 100 proc. wydatków, ale z limitem do 11 100 zł za pompę ciepła czy do 50 tys. zł za pompę geotermalną. Co to znaczy? Jeśli pompa ciepła wraz z montażem realnie będzie kosztować kilkukrotnie więcej, to większość wydatków poniesie inwestor. Dodatkowo można dostać dofinansowanie instalacji c.o. czy fotowoltaiki, co realnie wypływa na to, czy warto zamontować pompę ciepła.
Czy wiesz, że… od 2029 r. W ramach ETS2 podatek od emisji CO2 mają płacić również posiadacze pomp ciepła?
Warto też pamiętać, że cena eksploatacji pompy ciepła jest bezpośrednio połączona z ceną prądu. Według portalu Wysokie Napięcie w 2021 r. Gospodarstwa domowe płaciły za prąd 585 zł za MWh, a obecnie jest to do 500 zł za MWh, jednak cena ta jest regulowana i sztucznie obniżona przez rządzących (jeszcze w zeszłym roku wynosiła 693 zł/MWh). Oznacza to, że opłacalności inwestycji w pompę ciepła, którą powinno się ocenić w perspektywie 20 lat, tak naprawdę nie da się oszacować.
Pompa ciepła jako zdrowe i ekologiczne rozwiązanie
Na koniec warto wspomnieć o jeszcze jednym powodzie, dlaczego warto zamontować pompę ciepła. Po pierwsze: środowisko, które zauważalnie cierpi w regionach, w których do tej pory dominowało wydobycie i spalanie węgla. Choć w tym miejscu trzeba zapytać, skąd będzie pochodziła energia elektryczna do obsługi wszystkich pomp? Jeśli na polski miks energetyczny jak dotąd miałoby się składać ponad 60 proc. energii z węgla kamiennego i brunatnego, to argument o “zielonej” energii nie byłby do końca trafny.
Czy wiesz, że… wbrew obiegowej opinii, posiadacz fotowoltaiki nie produkuje dla siebie energii ze słońca, tylko produkuje energię ze słońca, którą następnie przekazuje do sieci energetycznej. Następnie pobiera stamtąd energię elektryczną. Czyli: przykłada się do zwiększenia udziału OZE w polskim miksie energetycznym, ale nie można powiedzieć, że jego dom jest “napędzany słońcem”, jak przedstawiają to często reklamy OZE.
Jest jednak i drugi aspekt, który może decydować o tym, czy warto zamontować pompę ciepła. Brak spalin z pieca, smogu z komina i pyłu ze spalania to realna korzyść w domu i jego bezpośrednim otoczeniu. Niektórzy nie odczuwają tej różnicy aż tak mocno, ale dla dzieci i alergików pompa ciepła połączona z ogrzewaniem podłogowym a piec na drewno to kolosalna różnica dla jakości życia. Również jeśli chodzi o bezpieczeństwo, bo nie ma tu gorącego pieca ani parzących grzejników.
Podsumowanie
Staraliśmy się w tym tekście nie tylko odpowiedzieć, dlaczego warto zamontować pompę ciepła, ale też podać pod rozwagę realne argumenty, które mogą przemawiać na jej niekorzyść. Obecnie trwa wielki entuzjazm związany z możliwościami, jakie daje ta technologia. Wśród argumentów za tym, dlaczego warto zamontować pompę ciepła, czasem umykają detale, a każdy powinien je rozważyć osobno w odniesieniu do własnej sytuacji. A jeśli chcesz zobaczyć to na realnym przykładzie, zapraszamy do naszego działu z gotowymi projektami domów z pompą ciepła.
FAQ: Pompa ciepła — czy warto zamontować?
Dlaczego warto zamontować pompę ciepła? Pompa ciepła zapewnia wysoki komfort użytkowania i jest wygodna w obsłudze.
Jakie są zalety pompy ciepła w porównaniu do tradycyjnych metod ogrzewania? W przeciwieństwie do węgla czy drewna, nie wymaga organizowania opału, składowania i sprzątania.
Czy pompa ciepła dobrze działa z tradycyjnymi grzejnikami? Lepiej sprawdza się w połączeniu z ogrzewaniem podłogowym niż z grzejnikami.
Czy pompa ciepła jest wydajna w starym budownictwie? W starszych domach koszty eksploatacji pompy ciepła mogą być wyższe niż w nowoczesnych budynkach pasywnych.
Jakie są koszty eksploatacji pompy ciepła w starym domu? W starym budownictwie zużycie energii może być nawet dziesięciokrotnie większe niż w domu pasywnym.
Czy są dostępne dotacje na montaż pompy ciepła? Tak, istnieją programy dofinansowania, takie jak "Czyste Powietrze", które oferują dotacje na montaż pompy ciepła.
Jakie są progi dofinansowania do pompy ciepła? Dofinansowanie może wynosić do 135 tys. zł, w zależności od dochodów gospodarstwa domowego.
Czy koszty eksploatacji pompy ciepła zależą od cen prądu? Tak, cena eksploatacji jest ściśle powiązana z ceną energii elektrycznej.
Czy pompa ciepła jest ekologicznym rozwiązaniem? Pompa ciepła ogranicza emisję spalin, smogu i pyłów, co pozytywnie wpływa na środowisko i zdrowie.
Czy energia z fotowoltaiki zasila bezpośrednio pompę ciepła? W większości przypadków (poza tzw. off-grid) energia produkowana z fotowoltaiki trafia do sieci, a nie bezpośrednio do pompy ciepła.
