Planujesz budowę domu? Rozpocząłeś już swoją inwestycję? Wybierz okna, które spełnią Twoje oczekiwania, potrzeby domowników i będą służyć Wam przez lata.
Okna w domu jednorodzinnym – czemu to takie ważne?
Okna łączą wnętrze domu ze światem zewnętrznym, pozwalając zobaczyć, co dzieje się na zewnątrz. Pełnią przy tym kilka istotnych funkcji:
dostarczają światła i wpuszczają powietrze,
chronią dom przed czynnikami atmosferycznymi, hałasem, zwierzętami i intruzami,
poprawiają atrakcyjność budynku, wpływając na doznania estetyczne i komfort mieszkańców,
bywają elementem konstrukcyjnym, np. okna dachowe czy montowane w sufitach na dachach płaskich,
służą za element funkcjonalny domu np. okna w funkcji balkonów, wyłazów dachowych czy okna tarasowe,
jeśli są właściwie dobrane i zamontowane, mogą skutecznie ograniczyć wydatki na ogrzewanie.
Rozmiar okien w domu jednorodzinnym
Jaka powinna być wielkość okien w domu jednorodzinnym? Aby odpowiedzieć na to pytanie, należy najpierw określić przeznaczenie danego pomieszczenia.
Jeśli służy ono do stałego pobytu ludzi, czyli jest to miejsce, w którym będziesz spędzać przynajmniej 2 godziny dziennie, np. kuchnia, salon, sypialnia, minimalna powierzchnia okien w stosunku do powierzchni podłogi wynosi1:8.
Jeśli w pomieszczeniu przebywasz łącznie nie dłużej niż 2 godziny i/lub czynności wykonywane w nim mają charakter dorywczy, np. garderoby, łazienki, kotłownie, minimalna powierzchnia okien w stosunku do podłogi wynosi 1:12 (pod warunkiem, że światło dzienne w tych pomieszczeniach jest niezbędne).
Przepisy dopuszczają wyjątki, aby pomieszczenia przeznaczone do pobytu ludzi miały oświetlenie wyłącznie sztuczne, jeśli pomieszczenie takie położone jest w części domu pozbawionej dostępu do światła dziennego albo światło dzienne nie jest tam niezbędne. W praktyce wiele spiżarni, garderób, kotłowni czy łazienek nie ma dostępu do światła dziennego.
Dla większości pomieszczeń minimalne, wymagane przepisami rozmiary okien dość łatwo spełnić, np. dla pokoju sypialnego dziecka o powierzchni 16m2 wystarczą dwa standardowe okna dachowe 78x140 cm. Czy to zapewni wystarczająco dużo światła do swobodnego odrabiania lekcji? Wprawdzie obowiązek ten prawdopodobnie niebawem zniknie, ale warto by dziecko mogło czytać książki przy świetle dziennym.
W Polsce lubimy duże przestrzenie okien i dobrze czujemy się w słoneczne dni. Pamiętaj jednak, że zbyt duże okna w sypialni pogorszą jakość snu i skrócą jego długość. Mogą także powodować nadmierne nagrzewanie się salonu, zwłaszcza kiedy zaprojektowano je po stronie południowej lub południowo-zachodniej. Klimat wyraźnie się ociepla, przez co światło oraz ciepło, którego brakuje nam zimą, może być uciążliwe nawet w maju.
Parametry cieplne okien
Jakie parametry cieplne powinny spełniać Twoje okna?
Inżynierowie i konstruktorzy budowlani twierdzą, że 20-35% strat ciepła w budynku jednorodzinnym następuje przez okna. W Polsce, w porównaniu do krajów w UE czy Wielkiej Brytani, sytuacja jest dość dobra – nasze fabryki produkują okna wysokiej jakości.
Większość inwestorów przy nowych budynkach stosuje okna 3–szybowe w różnych wariantach. Przestrzenie między szybami mogą mieć szerokość pomiędzy 1 cm a 1,6 cm. Wypełniane są gazami szlachetnymi: ksenonem, argonem lub kryptonem. Argon izoluje najsłabiej, ale jest najtańszy. Znaczenie ma także szerokość komory międzyszybowej. Jej maksymalna grubość wynosi 1,6 cm – powyżej występuje zjawisko konwekcji i tracimy efekt energooszczędności.
Znaczenie komór w oknach
Rama okna składa się z osprzętu, takiego jak zamki czy uszczelki. Najważniejsze dla jakości okna są jednak komory, a przede wszystkim ich liczba oraz konstrukcja. Zwiększają one izolacyjność cieplną, akustyczną i zapewniają trwałość – uodporniają okna na odkształcenia.
Na rynku dostępne są jeszcze starsze rozwiązania, 3- i 4-komorowe. Jednak to okna 5- i 6-komorowe tworzą standard, poniżej którego trudno jest uzyskać wysokie parametry energooszczędności. Okna energooszczędne to takie, w których współczynnik Uw jest mniejszy niż 0,9 W/m2K. W oknach pasywnych jest to minimum 0,8 W/m2K.
Okna a bezpieczeństwo domu
Okna chronią przed intruzami, nieproszonymi gośćmi, pożarem i hałasem. Jakie modele wybierać, aby zapewnić bezpieczeństwo domu?
Włamania
Najwięcej włamań do domów jednorodzinnych następuje poprzez nawiercenie lub wybicie okna czy wyważenie drzwi balkonowych.
Ryzyko włamania poprzez wybicie eliminuje szyba antywłamaniowa klasy P3A lub specjalnie do tego przewidziana folia. Dobrym sposobem jest także wzmocnione okucie antywyważeniowe w drzwiach balkonowych i większych oknach oraz klamki z zamkiem.
Najwyższą grupę okien gwarantujących bierne bezpieczeństwo stanowią modele określone normą PN-EN 1522:2000, a wśród nich klasy okien kuloodpornych, antywłamaniowych czy odpornych na działanie fali detonacyjnej. Do okien o najwyższej klasie odporności stosuje się ramy stalowe lub aluminiowe.
W rezydencjach coraz częściej tworzone są specjalne pokoje bezpieczeństwa (nazywane panic lub safe room). Takie pomieszczenie ma za zadanie chronić domowników przed bezpośrednim atakiem z zewnątrz, w czasie napadu, włamania czy w innych sytuacjach zagrażających życiu mieszkańców.
Pożary
W przypadku zwiększonego ryzyka pożarów (sąsiedztwo z warsztatem, halą produkcyjną) powinieneś zainteresować się odpornością ogniową okien.
Odporność na ogień i dym określają dwa parametry:
szczelności (E)
izolacyjności ogniowej (I)
Klasy odporności mierzy się na podstawie czasu wyrażonego w minutach, kiedy okno stanowi skuteczną barierę. Przykładowo, klasa EI 30 zapewni szczelność i izolacyjność ogniową elementów nośnych okna przez minimum 30 minut od rozpoczęcia pożaru.
Hałas
Stały hałas, któremu poddawani są mieszkańcy domu ma negatywny wpływ na zdrowie i kondycję psychiczną. Prowadzi do zaburzeń snu, stresu, depresji i innych problemów zdrowotnych.
Odporność na hałas określa współczynnik izolacji akustycznej Rw, który pokazuje zdolność okna do tłumienia dźwięków pochodzących z zewnątrz. Wyrażany jest w decybelach. Izolacja akustyczna okna jest tym lepsza, im wskaźnik jest wyższy.
Dom na wsi czy w spokojnej okolicy potrzebuje okien o niższym współczynniku. W takim przypadku, aby zapewnić komfort akustyczny, wystarczy Rw 30-32 db.
Działki zlokalizowane w pobliżu lotnisk, stacji kolejowych, autostrad czy stref przemysłowych wymagają innych, znacznie wyższych parametrów. Izolacja akustyczna domów budowanych w głośnej okolicy, powinna spełniać parametr Rw 60-64 db.
Okna – inwestycja na lata
Okna to bardzo istotny element w budowie każdego domu. We współczesnym budownictwie okna mają często duże znaczenie dla designu i są wyrazem panujących trendów. Pamiętaj jednak, by – oprócz walorów estetycznych – okna spełniały wymienione wyżej funkcje. Zapewnisz w ten sposób lepszy komfort życia domowników przez długie lata.
