Jak powiększyć okna albo przebudować okno na drzwi tarasowe, a przede wszystkim: czy można to legalnie zrobić? Okazuje się, że ten teoretycznie prosty temat jest wieloaspektowy, a odpowiedź na pytania nie zawsze będzie taka sama.
Z tego artykułu warto zapamiętać, że:
Najlepszym momentem na powiększenie okien lub zamianę ich na drzwi tarasowe jest etap adaptacji projektu
Zmiany wielkości otworów okiennych nie są drobną korektą,
Samowolne powiększanie okien na budowie lub podczas remontu może skutkować odpowiedzialnością inwestora
Materiał i forma okien mają znaczenie nie tylko estetyczne, ale też prawne i energetyczne
Czy można powiększyć okna na etapie adaptacji?
Tak, w większości przypadków powiększenie okien jest możliwe na etapie adaptacji gotowego projektu domu, ale wymaga udziału projektanta adaptującego i dokładnej analizy konstrukcyjnej.
Zmiana wielkości otworów okiennych może wpływać na nośność ścian, układ nadproży, sztywność budynku oraz bilans energetyczny, dlatego nie jest traktowana jako drobna korekta.
Więcej: Adaptacja projektu – jakie dokumenty, gdzie zlecić i ile to trwa?
Projektant musi sprawdzić, czy dana ściana jest nośna, dobrać odpowiednie nadproże lub wzmocnienie oraz ocenić, czy większe przeszklenia nie pogorszą parametrów cieplnych domu ani nie naruszą wymagań miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego (np. dotyczących elewacji frontowej).
Co istotne, takie zmiany należy wprowadzić przed złożeniem projektu do urzędu – wtedy są one legalnie uwzględnione w dokumentacji i nie powodują problemów na etapie budowy. W praktyce etap adaptacji to najlepszy moment na decyzję o powiększeniu okien, bo daje dużą swobodę projektową i pozwala uniknąć kosztownych lub niemożliwych przeróbek w trakcie realizacji.
Więcej: Czy można wprowadzić zmiany w projekcie domu? - Z500
Czy można powiększyć okna już na placu budowy?
Niestety, choć wydawałoby się, że nieco większe okna niż w projekcie to zupełnie nieistotna zmiana, w rzeczywistości inwestor nie powinien ch dowolnie zmieniać na placu budowy (choć: nie powinien nie oznacza, że nie może). Dlaczego?
Tak naprawdę chodzi o bezpieczeństwo - ściany były projektowane z myślą o jednych przegrodach, a inne mogą zaburzyć ich nośność. Oczywiście w praktyce drobna zmiana dotycząca jednego okna nie powinna mieć znaczenia, a projektant pewnie nigdy nie dowie się o tej ingerencji, jednak w razie jakichkolwiek p roblemów z domem, wina za “przeróbki” leżałaby po stronie tego, kto je zlecił.
Czy można zmienić wielkość okien w trakcie remontu?
Remont ma na celu odnowienie lub wymianę istniejących elementów, a nie rozbudowę domu. Zgodnie z prawem budowlanym można np. wymienić pokrycie dachowe bez pozwolenia na budowę, ale gdyby w dachu miało powstać okno, to trzeba je już zgłosić. Analogicznie jest z wymianą okien — jeśli otwory okienne mają się przy okazji powiększyć, to konieczny będzie wniosek o pozwolenie na przebudowę lub rozbudowę.
Czy można zamienić okna na drzwi tarasowe?
Okna w wielu przypadkach da się wymienić na drzwi tarasowe, ale na etapie adaptacji projektu. Później wiązałoby się to ze zbyt dużą ingerencją w oryginalny projekt. Również wprowadzenie drzwi na taras w trakcie remontu powinno być poprzedzone ubieganiem się o pozwolenie. A co z dużym oknem, które wielkością i tak przypomina drzwi tarasowe? Jeśli zmieniłby się tylko sposób otwierania okna, to można dokonać takiej zamiany i uzyskać dodatkowe wyjście. Najlepiej jednak zrobić to na etapie adaptacji.
Czy można zmienić plastikowe okna na drewniane?
Tak — można zmieniać materiał wykonania okien, choć warto kupić takie o podobnym współczynniku przenikania ciepła, jeśli mają być zachowane wszystkie parametry dotyczące zapotrzebowania energetycznego budynku.
RAPORT : budowa domu — na co można wziąć ... - Z500
Budując dla siebie, nie jest to aż tak istotne, ale jeśli dom ma być na sprzedaż i otrzymać świadectwo charakterystyki energetycznej, lub planowane będzie dofinansowanie z programu typu Czyste Powietrze, to takie szczegóły mają znaczenie.
Czy w zabytkowym domu można wymieniać okna na takich samych zasadach?
Stary dom ma unikalny urok, który bardzo łatwo jest bezpowrotnie zatracić. Wymiana okien to jedna z pierwszych rzeczy, jaką chcą zrobić właściciele chaty z bala — w końcu dzięki temu w domu od razu zrobi się cieplej.
Jednak polskie wsie i miasteczka tracą wtedy swój charakter, a dom może się po prostu stać… brzydki. Na szczęście istnieją już poradniki takie jak ten wydany przez Stowarzyszenie Dziedzictwo Podlasia. Padają tam następujące porady w kontekście okien:
kluczowe jest zachowanie oryginalnych proporcji otworów okiennych oraz ich podziałów, ponieważ to one w dużej mierze decydują o charakterze budynku.
Nowa stolarka powinna odtwarzać historyczny układ skrzydeł, szprosów i podziałów pionowych oraz poziomych, nawet jeśli technicznie jest nowocześniejsza.
Nie warto stosować okien o uproszczonej formie, bez podziałów lub o innych kształtach niż pierwotne, ponieważ prowadzi to do utraty spójności architektonicznej i „spłaszczenia” historycznej fasady.
Zaleca się również zachowanie lub odtworzenie detali takich jak opaski, parapety, nadproża czy sposób osadzenia okna w murze, gdyż to właśnie one nadają elewacji głębię i rytm.
W wielu przypadkach zamiast całkowitej wymiany warto rozważyć renowację istniejącej stolarki, która często ma wysoką jakość wykonania i unikatowe detale możliwe do zachowania.
Jeżeli budynek znajduje się na obszarze objętym ochroną konserwatorską lub posiada wartości historyczne, wszelkie zmiany stolarki powinny być poprzedzone konsultacją z architektem lub konserwatorem, aby nowe okna nie tylko spełniały współczesne wymagania użytkowe, ale również respektowały pierwotny charakter i estetykę domu.
Oczywiście czasem wymiana okien to kwestia pilnego zapewnienia sobie ciepła i wtedy liczy się tylko to, by jak najmniejszym kosztem uzyskać nową stolarkę — ale nawet wtedy, mając wybór spomiędzy dwóch różnych rozwiązań, warto mieć na uwadze powyższe zasady.
Podsumowanie
Powiększenie okien lub zamiana ich na drzwi tarasowe jest możliwa, ale tylko wtedy, gdy zostanie przeprowadzona w odpowiednim momencie i zgodnie z procedurami. Największą swobodę i bezpieczeństwo daje etap adaptacji projektu, kiedy projektant może legalnie uwzględnić zmiany w dokumentacji, sprawdzić ich wpływ na konstrukcję, energetykę budynku i zgodność z przepisami. Na placu budowy czy w trakcie remontu takie ingerencje stają się już zmianami istotnymi, które wymagają zgłoszeń lub pozwoleń, a samowolne decyzje mogą przenieść odpowiedzialność na inwestora. Wniosek jest prosty: im wcześniej zaplanujesz zmiany w oknach, tym łatwiej, taniej i bezpieczniej da się je zrealizować – zarówno technicznie, jak i prawnie.
